کاربرد اکسين در باغباني

استفاده از غلظتهای نسبتا زیاد اکسین باعث تغییر شکل برگ ، ساقه ، ریشه ، رنگ پریدگی برگها ، جلوگیری از طویل شدن ساقه و ریشه و جلوگیری از باز شدن گلها می شود. از این خاصیت اکسین ها در از بین بردن علفهای هرز و دیگر گیاهان مزاحم به عنوان علف کش استفاده می شود.

بیوسنتز اکسین

ساخت اکسین عمدتا در بخشهای مریستمی گیاه بخصوص ، جوانه های راسی و برگهای جوان صورت می*گیرد. در پژوهشهای اولیه در مورد اکسین گفته شده بود که چون اندول استیک اسید از نظر ساختمان شیمیایی شبیه اسید آمینه تریپتوفان است احتمالا از تریپتوفان ساخته می*شود. بعد از شناسایی عناصر رادیواکتیو و استفاده آنها در تحقیقات زیستی ، این نظر تائید شد.

با بکارگیری کربن رادیواکتیو (کربن 14) مسیر تشکیل اندول استیک اسید (iaa) در بسیاری از گیاهان شناخته شده است که شامل مسیر زیر می*باشد: اسید آمینه تریپتوفان بوسیله واکنش دآمیناسیون به اندول پیروویک اسید تبدیل می*شود. سپس این ماده بوسیله واکنش دکربوکسیلاسیون به اندول استالدوئید تبدیل می*گردد.اندول استالدئید تحت تاثیر واکنش دهیدروزناسیون به اندول استیک اسید تبدیل می*شود.


نقش اکسین*ها در گیاه


· طویل شدن سلولها و اندام: کلا طول شدن سلولها فقط در حضور اکسین روی می*دهد. اکسین در غلظتهای بالا اثر بازدارندگی روی این مرحله از رشد دارد مثلا غلظتی از اکسین که باعث ویل شدن ساقه می*شود، طویل شدن ریشه را کند می*سازد
.
· جلوگیری از ریزش برگ:

اکسین از ریزش برگها جلوگیری می*کند و ریزش میوه*های رسیده را به عقب می*اندازد.
·
تسریع در رسیدن میوه:

اکسین رسیدن کامل میوه*ها را تسریع می*کند.

پارتنوکارپی: این اصطلاح به میوه*های بدون دانه گفته می*شود که بطور طبیعی در برخی گونه*ها روی می*دهد و در بعضی گونه*ها هم می*توان آن را با بکارگیری هورمون اکسین تحریک کرد

اثرات سمی اکسین

استفاده از غلظتهای نسبتا زیاد اکسین باعث تغییر شکل برگ ، ساقه ، ریشه ، رنگ پریدگی برگها ، جلوگیری از طویل شدن ساقه و ریشه و جلوگیری از باز شدن گلها می شود. از این خاصیت اکسین ها در از بین بردن علفهای هرز و دیگر گیاهان مزاحم به عنوان علف کش استفاده می شود.

نحوه انتقال اکسین

انتقال اکسین در اندامهای هوایی گیاه از بالا به پایین و در بافتهای پارانشیمی در داخل آوندهای آبکشی انجام می*گیرد. نحوه انتقال اکسین در ریشه هم از نوک ریشه به سمت بالای ریشه صورت می*گیرد.

نقش اکسین در باغبانی

تنک کردن

پایداری میوه*های در حال رشد و گلها و برگها بستگی به تعادل بین اکسین داخل آنها و مقدار اکسین ساقه دارد. هر وقت این تعادل بهم بخورد در محل اتصال دمبرگ با میوه یا دمگل به ساقه یک لایه چوب پنبه*ای بوجود می*آید و اندام مربوط از درخت جدا می*شود و ریزش می*کند. این امر در میوه کاری اهمیت زیادی دارد. چون درختان میوه زیادی تولید می*کنند اگر همه آنها روی درخت بماند ولی محصول از نظر کیفی نامرغوب می*شود ثانیا به علت کمبود مواد غذایی ریزش می*کنند ثالثا درخت ضعیف می*شود. برای جلوگیری از این موارد با استفاده به موقع از محلولهایی از انواع اکسین گلهای ضعیف را وادار به ریزش می*کنند یا به اصطلاح محل تنک کردن انجام می*دهند.



تولید بافت پینه*ای

هر وقت درخت به دلایلی از جمله هرس و قلمه*گیری زخم شود، سلولهای پارانشیمی ناحیه زخم با ایجاد بافت یکنواخت محل زخم را ترمیم می*کنند این بافت که پینه نام دارد دارای اکسین زیادی دارد.
جلوگیری از ریزش میوه قبل از برداشت

برای این منظور 4 - 3 هفته قبل از برداشت میوه از ترکیبات مختلف اکسینی به غلظت معینی استفاده می*شود


کاهش ترک خوردگی میوه گیلاس

میوه*های گیلاس بعد از بارندگی دچار ترک خوردگی می*شوند که با مصرف ترکیبی از اکسین با غلظت معین 35 روز قبل از برداشت می*توان از این پدیده جلوگیری کرد

ریشه*دار کردن قلمه*ها
ریشه*دار کردن قلمه*ها به کمک اکسین یکی از کاربردهای مهم این ماده در باغبانی است

جلوگیری از رشد نوکها و پا جوشها

پس از هرس شدید گیاهان ، تعدادی شاخه غیر بارور بنام نوک تولید می*شود که باید هرس شوند. اگر محل زخم هرس را با کمک اکسین محلول پاشی کنیم از رشد نوکها جلوگیری می*شود که این ماده برای جلوگیری از رشد پاجوشها (پاگیاه) نیز بکار می*رود.

رشد طولی شاخه

چون جوانه انتهایی شاخه دارای اکسین زیادی است و باعث رشد سریع طولی شاخه می*شود.




منبع: hf2007.blogfa.com