دستورالعمل اجرائی عملیات تولید محصول سالم

ادامه نوشته

مديريت تلفيقي آفات محصولات گلخانه اي

مديريت تلفيقي آفات محصولات گلخانه اي

 از منظر مسايل بهداشتي و كنترل آفات در پرورش گياهان (سبزيجات و يا گل هاي زينتي) در گلخانه يك اصل مهم بايد مد نظر باشد. اينكه گلخانه فضايي كاملاً ايزوله و جدا از فضاي اطراف خود مي باشد. شرايط داخل گلخانه به صورت كامل تحت كنترل و مديريت مي  باشد. اين كنترل ها و مديريت در جهت ايجاد مطلوب ترين شرايط براي رشد و محصول دهي گياه مي باشد.
دما، رطوبت ، نور ، تركيبات مواد غذايي و آب به خوبي مديريت و كنترل مي گردد.
 در خصوص آفات و بيماري هاي گياهي نيز بايد اصل ايزوله بودن و جدا بودن به خوبي رعايت گردد. زيرا همان شرايطي كه براي رشد گياه مطلوب مي باشد براي توسعه و خسارت زايي آفات و بيماري ها نيز مطلوب مي باشد.
 در چنين شرايطي اين عوامل در اندك زماني مي توانند تكثير يافته و منتشر شوند و آلودگي را گسترش دهند. علاوه بر شرايط دمايي، رطوبت و ميزبان كه در حد مطلوب در اختيار آفات در گلخانه مي باشد، عوامل كنترل كننده طبيعي مثل دشمنان طبيعي در گلخانه در كمترين توانايي و تأثير مي باشند. لذا سرعت توسعه آفات در گلخانه بسيار زياد است. همچنين حساسيت گياه كشت شده نيز مي تواند ميزان خسارت آفات را افزايش دهد.

آفات مهمي كه در گلخانه سبزيجات و گل هاي زينتي وجود دارند عبارتند از شته ها، سفيدبالك ها، تريپس، كنه ها و مينوز كه با توجه به جثه ريزي كه دارند به راحتي و از راه هاي گوناگون مي توانند وارد گلخانه شوند. عوامل بيماري زاي گياهي شامل قارچ ها، باكتري ها و ويروس ها ،ميكروسكوپي بوده و به طرق مختلف مي توانند وارد فضاي گلخانه شوند.
با توجه به ارزش بالاي محصولات گلخانه اي و هزينه هاي توليد، خسارت آفات و بيماريهاي گياهي در گلخانه ها از ارزش اقتصادي بالاتري برخوردار مي باشد. لذا گلخانه داران هميشه به دنبال مبارزه قاطع با اين عوامل مي باشند و در اين مسير متأسفانه تأكيد اصلي بر كاربرد سموم آفت كش مي باشد.

 كاربرد بي رويه سموم شيميايي اثرات نامطلوبي بدنبال دارد. از يك طرف باعث مقاوم شدن آفات به سموم و از سوي ديگر باعث آلودگي محصول توليدي به باقيمانده هاي سم مي گردد. در صورت ايجاد مقاومت  آفت به سم، كشاورز ناچار است دفعات سمپاشي ها را افزايش داده و يا سموم جديد و گران تر را جايگزين سموم قبلي نمايد. كه مشكلات فراواني به دنبال دارد.

براي انجام مديريت صحيح آفات در گلخانه ها ضروري است به عنوان اولين قدم شرايطي را فراهم نماييم كه شانس ورود اين عوامل به داخل گلخانه تا حد امكان كاهش يابد. در مرحله دوم بايد اولين الودگي هاي وارد شده در كانون ها كشف و نسبت به رفع آلودگي و جلوگيري از انتشار آن اقدام گردد.
ساختمان و تأسيسات گلخانه مي تواند كمك موثري به ايزوله بودن فضاي پرورش نمايد.



مشخصات و تجهيزات مناسب گلخانه ها جهت ايزوله بودن در مقابل ورود آفات  به شرح ذيل مي باشد:
 اندازه گلخانه: اندازه گلخانه با توجه به تعداد اندام هاي گياهي تعيين گردد. در هر  سالن گلخانه تنها يك نوع گياه بايستي نگهداري شود و از گذاشتن و كشت ساير گياهان در آنجا خودداري شود .
اسكلت بندي گلخانه: ساختمان اصلي كه حاوي بخش هاي گلخانه اي مختلف است بايد از موادي ساخته شده باشد كه بتواند در برابر بادهاي شديد، باران و رسوخ عوامل طبيعي به داخل آن مقاومت نمايد. بهترين مواد ساختماني جهت ساخت گلخانه، لوله هاي فلزي گالوانيزه مي باشد
.

اسكلت بندي گلخانه با استفاده از ورقه هاي گالوانيزه و لوله هاي آهني

شيشه بندي: انواع مواد شفاف مانند اكريليك، فايبر گلاس و يا پانل هاي پلي كربنات يك يا دو لايه ممكن است براي نوردهي طبيعي بكار روند. شيشه لعاب داده شده بهترين توصيه براي گلخانه ها مي باشد.
 كف و زهكشي: كف گلخانه بهتر است به ضخامت 10 سانتيمتر با بتن آرمه پوشيده شود. زهكشي نيز بهتر است با استفاده از كف شيب دار به سمت يك سوراخ كه با مخزن هايي در خارج از گلخانه در ارتباط است انجام شود.

 
كف گلخانه و بين بنج ها با بتون پوشيده مي شود. خاك زير بنج ها نيز به شدت فشرده شده و با شن هاي درشت فرش مي شود تا از رويش گياه جلوگيري شود .
بنچ بندي: در گلخانه هاي مدرن امروزه از بنچ هاي متحرك استفاده مي شود تا بتوان آنها را در صورت لزوم از بخشي به بخش ديگر منتقل نمايند.
كنترل محيطي: شامل حرارت سازها، رطوبت سازها، سرماسازها و هواكش ها كه بسته به شرايط محيط و نياز گياه طراحي مي شوند. مه پاش ها ، كنترل كننده هاي ای . سی، لوازم مورد استفاده در كوددهي و نوردهي نيز از مواردي هستند كه بايد در گلخانه به طور مناسب طراحي شوند.

سيستم گردش هوا در گلخانه ها كه در يك سمت شبكه هاي رطوبت ساز و در سمت ديگر هواكش ها قرار دارند

 

 توري هاي ضدحشره: توري هايي حداقل از 28 مش به بالا يا با سوراخ هايي به قطر 0.075 تا 0.200 ميلي متر  به منظور جلوگيري از ورود حشرات، آفات و به خصوص ناقلين عوامل بيماري زا به داخل و خارج از گلخانه در جلوي   پنجره ها، هواكش ها و كلا تمام منافذ نصب مي شوند.

 

 

 

 

- درب ورودي دو تايي به فاصله حداقل 2.20 متر از هم يكي از لزومات است  و اين درب ها توسط فنر يا تجهيزات مشابه بطور خودكار بسته مي شوند. لازم به ذكر است بهتر است در زمان نگهداري ساير درب ها در قسمت هاي ديگر سالن بسته كلمل نگه داشته شوند. همچنين مي توان با استفاده از برزنت يا پلاستيك راهروهايي براي ورود ايجاد نمود كه يك سمت آن به درب ورودي و سمت ديگر با زيپ مسدود گردد. حوضچه هاي ضدعفوني كفش نيز داخل اين راهرو قرار مي گيرد

 

 

                              
 -      حوضچه ضدعفوني كفش: در فاصله بين دو درب يك حوضچه ضد عفوني كفش به ابعاد 7/ * 1 متر و عمق 10 سانتيمتر  و يا 50*50*10 سانتيمتر كه در آن گوني يا ساير موارد مشابه آغشته به محلول هاي ضد عفوني نظير فرمالين يا وايتكس قرار مي گيرد، در نظر گرفته مي شود تا از انتقال مواد آلوده به خصوص خاك توسط كفش افراد جلوگيري شود. بهتر است هنگام ورود به گلخانه از دمپايي هاي مخصوص آن گلخانه كه ضدعفوني شده اند استفاده شود..

 

 گلخانه بايد مجهز به شير آب شستشو بوده و پرسنل بايد در هنگام ورود و خروج دستها را كاملاً با آب و صابون و يا مواد ضدعفوني كننده بشويند.
 سطح زمين اطراف گلخانه حداقل تا فاصله 20 متري بايد عاري از هر گونه گل و گياه و رستني بوده و بوسيله آسفالت( به اسثناي مناطق گرمسير)، بتن و يا شن و ماسه پوشانده شود. وجود گياهاني نزديك گلخانه مي تواند به عنوان منبعي از آلودگي براي گلخانه محسوب گردد.

.  فنس بندي و ديوار كشي اطراف گلخانه: براي جلوگيري از ورود افراد متفرقه لازم است
 

خاك مورد مصرف براي كشت در گلخانه بايد با روش مناسب : استفاده از حرارت يا گاز متيل برومايد به دقت ضد عفوني شود.
 

منبع آب و آبياري: كه معمولا كود و سموم مورد استفاده در خاك نيز توسط اين منبع و همراه با آب آبياري به گياه داده مي شود. آبياري در گلخانه ها بهتر است به روش قطره اي انجام شده تا از انتقال عوامل بيماريزا و همچنين نماتدهاي پارازيت گياهي بين كرت ها و گياهان مجاور جلوگيري شود.

  وسايل مورد استفاده در هر گلخانه خاص آن محل بوده و بايستي  از انتقال آنها به  گلخانه هاي ديگر خودداري شود. در صورت وجود عوامل بيماري زا به خصوص ويروس هاي گياهي، قيچي و يا وسايل برش گل  مي تواند به اين عوامل آلوده شده و ساير گياهان را در گلخانه هاي ديگر آلوده نمايد.
 وسايل برش گل و قيچي هاي باغباني و ساير وسايل بايد بعد از استفاده در محلول هاي ضدعفوني گذاشته شود. معمولا در گلخانه هاي توليدگل هاي گران قيمت بعد از هر برش تيغ ها داخل مواد ضدعفوني گذاشته مي شود. ساده ترين تركيب براي ضدعفوني اين وسايل محلول يك درصد ماده موثره وايتكس مي باشد.  لازم به ذكر است كه وايتكس هاي موجود در بازار به صورت 5 درصد است كه بايد با آب به نسبت يك به چهار مخلوط شود.

پرسنل هر گلخانه بهتر است خاص آن گلخانه بوده و از ورود افراد متفرقه و غير مسئول به داخل گلخانه ها بايستي جلوگيري شود

 

رديابي آفات در گلخانه:
رديابي اساس تمام برنامه هاي مديريت تلفيقي آفات محسوب مي شود. اطلاع از وضعيت وجود آفت، محل آنها، شدت و تراكم آلودگي و در بسياري از حالات مرحله زندگي آفت به ما كمك مي كند كه بتوانيم در مورد مديريت گلخانه تصميم گيري نمائيم. رديابي بايد در تمام طول سال  و معمولا به صورت هفتگي انجام شود.

روش هاي رديابي در گلخانه:
1.روش جمع آوري آفت از روي شاخ و برگ گياه
براي رديابي بسياري از آفات گلخانه اي بخصوص آفاتي كه قادر به پرواز نيستند مانند كنه ها، بسياري از شته ها، لارو هاي برگخوار، سرخرطومي ها و   شپشك هاي نباتي بايد گياه مورد بازرسي قرار گيرد. بسياري از اين آفت روي سطح زيرين برگ ها زندگي مي كنند و تا برگرداندن برگ و مشاهده آنها، اطلاع از وجود يا عدم وجود آنها غير ممكن است.
بسياري ديگر از آفات گلخانه اي علائم خسارت يا شواهدي دال بر وجودشان دارند. وجود عسلك، وجود مورچه، پوستك ها از اين نوع علائم  مي باشند.  انتخاب اين گياهان به صورت تصادفي و از مناطق مختلف گلخانه انجام مي شود.
قدم زدن در گلخانه و جداسازي گياهان رنگ پريده، تغيير رنگ داده، كوتوله، تغيير فرم داده، برگ ريخته و ساير موارد غير معمول از روش هاي رديابي محسوب مي گردد.
اگر گياهي را بازرسي مي كنيد و برگ ها و ساقه آن در حال پژمردن است، ريشه ها را مورد بازديد قرار دهيد. برگ هاي مورد بازديد بايد از تمام   قسمت هاي سايبان گياه انتخاب شوند و برگ ها را از هر دو طرف مورد بررسي قرار دهيد.
2. استفاده از كارت هاي رنگي چسبناك:
كارت هاي آبي يا زرد رنگ چسبناك روش هاي استاندارد رديابي آفت و تعيين تراكم آن در گلخانه ها محسوب مي شوند. كارت هاي زرد رنگ بسياري از حشرات بالدار آفت مانند پشه هاي خاكزي،  شته هاي بالدار، سفيد بالك ها، كانال كن ها و تريپس ها را بدام مي اندازند. كارت هاي آبي به ويژه براي تريپس ها جلب كننده مي باشند.

تعداد حشراتي كه توسط كارت رنگي بدام مي افتند بايد به صورت هفتگي شمارش و ثبت گردد. اين روش ما را قادر مي سازد تا زمان به اوج رسيدن يا نزول جمعيت يك آفت را شناسايي نمائيم. كارت هاي رنگي چسبناك مي توانند مهاجرت آفات را به گلخانه مشخص كنند. از كارت هاي رنگي مي توان در بازرسي هاي قرنطينه اي نيز استفاده نمود.
براي رديابي بسياري از آفات بالدار قرار دادن كارت هاي چسبناك رنگي به صورت عودي و آويخته و بالاي گياه توصيه مي شود. استفاده از يك كارت در هر 90 تا 100 متر مربع گلخانه معمول است. حشرات بدام افتاده معمولا بدنشان متلاشي  مي شود و بايد چشم شما به شناسايي اين حشرات عادت كند.

3. استفاده از تشت هاي زرد آبي:
تشت هاي فلزي يا پلاستيكي زرد رنگي كه تا نيمه با آب پر شده اند نيز به خصوص در رديابي شته هاي بالدار مورد استفاده قرار مي گيرند. اين تشت ها روي پايه هايي قرار داده شده و  با استفاده از قلم مو  حشرات روي اب جمع آوري مي شود.

تله هاي زرد آبي جهت بدام اندازي شته هاي بالدار

 

مهندس علی جعفری – کارشناس حفظ نباتات استان

کنترل شپشک‌های آردآلود

این شپشک‌ها علاوه بر تغذیه با تزریق مواد سمی به گیاه باعث خشک شدن آن میگردند. کنترل شپشکها معمولا دشوار هست و با یک سمپاشی ساده از بین نمیروند و باید از چند روش به طور تلفیقی استفاده کرد. کنترل بیولوژیک: استفاده از دشمنان طبیعی نظیر رها سازی کفشدوزک کریپتولموس (Cryptolaemus montrouzieri) یا سایر دشمنان طبیعی که توسط مراکز جهاد کشاورزی یا انسکتاریومهای خصوصی قابل خریداری هستند. همچنین با توجه به همزیستی شپشک ها و مورچه ها که یکی از دلایل طغیان آنها، حفاظت مورچه ها از آنها در برابر دشمنان طبیعی است و همچنین باعث حمل و جابجایی شپشکها به شاخه‌های جدید میشوند پس با از بین بردن و یا دور کردن مورچه ها از شپشک ها می توان زمینه فعالیت دشمنان طبیعی را فراهم کرد که باعث پایین نگهداشتن تعداد شپشک ها خواهد شد. با از بین بردن لانه مورچه ها میتوان در کنترل شپشکها موثر واقع شد. این آفت به بوی متصاعد شده از درخت اوکالیپتوس واکنش نشان داده و از آن منطقه دوری می کند پس یکی از راه های کنترل آن کاشت درخت اوکالیپتوس است. کنترل باغی یا زراعی: استفاده از فشار باد و یا آب در روی ساقه های قوی برای کم کردن تعداد شپشکها و سپس سمپاشی، هرس شاخه های آلوده به دلیل جلوگیری از پخش سم تزریق شده توسط حشره در داخل گیاه و نابودی شاخه‌های هرس شده، پرهیز از آبیاری و کود دهی زیاد زیرا شپشک های آرد آلود گیاهانی رو که دارای بافتهای آبدار و دارای مقدار بالای نیتروژن در سطح برگ ها باشند بیشتر ترجیح میدهند و بالاخره شتشوی مرتب گیاه مانع از آلودگی مجدد گیاه می شود. کنترل شیمیایی: کنترل شیمیایی به دلیل وجود مواد مومی در سطح بدن شپشک کمتر موثر هست و باید همراه با روشهای دیگر کنترل و در زمان مناسب انجام بپذیرد. بهترین زمان موقعی است که پوره های سن یک از تخم خارج می شوند و فاقد پوشش مومی هستند. برای تعیین این زمان از تله های زرد رنگ چسبناک استفاده می شود. این تله‌ها را روی گیاه در محل شاخه‌ها، تنه و ساقه نصب کرده و زمانی که تعدادی حشره نر شپشک در تله‌ها مشاهده شد دو هفته بعد زمانی است که پوره های سن اول از تخم خارج شده و باید سمپاشی صورت گیرد. خود تله‌های زرد چسبناک در کنترل جمعیت شپشکهای نر موثر هستند (شپشکهای ماده بال ندارند و پرواز نمیکنند). برای از بین بردن حشرات بالغ و تخم ها می توان در زمستان از سموم حشره‌کش به همراه مواد روغنی استفاده کرد. سموم مختلفی در بازار موجود هستند که میتوان استفاده کرد. سم اتیون یک سم حشره­ کش و کنه­ کش غیرسیستمیک، از گروه ارگانوفسفره است، که با نحوه اثر تماسی، انواع شپشک­ها و سپردارهای درختان میوه سردسیری و مرکبات را کنترل می‌کند.

كرم گلوگاه انار

زیست شناسی: این پروانه زمستان را به صورت لارو در درون انارهای آلوده (روی درخت، پای درخت و درون انبار) می گذارند و لاروها از اواخر اردیبهشت تا اوايل خرداد ماه خود را به محوطه تاج انار رسانیده و در آنجا به شفیره تبدیل می شود و گاهی هم مشاهده شده که لارو، تاج یا پوست و غیره را سوراخ کرده و در بیرون به شفیره مبدل می گردد. شفیره ها با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و مصادف با موقعی که میوه ها به اندازه لیمو شده اند، به پروانه تبدیل شده و از تاج انار بیرون می آیند. پروانه در مدت 2 تا 4 روز جفتگیری کرده و ماده ها در تاج انار، در میان پرچمهای زردرنگ، تخمریزی می کنند. هر ماده در حدود 20 تا 25 عدد تخم می گذارند پس از 8 تا 10 روز تخمها باز شده و به کرم تبدیل می شوند و کرم ها از همان محل وارد میوه می شوند دوره فعالیت لاروی (دوره تغذیه از گوشت دانه های نار) از 18 تا 30 روز است، که لاروها پس از پایان این دوره به گلوگاه انار آمده و به شفیره تبدیل می شوند. دوره شفیرگی بین 7 تا 8 روز طول می کشد و در پایان این مدت پروانه های نسل بعد بیرون می آیند. بدین ترتیب در اواسط یا اواخر تیرماه، نسل اول تابستانی ظاهر می شوند، همانند نسل قبلی، ماده ها تخمریزی را در تاج انارهای سالم انجام می دهند. پس از 30 تا 32 روز نسل دوم (اواسط مردادماه)، از یک ماه بعد نسل سوم (اواسط شهریور ماه) و به همین نحو در نقاطی مانند شیراز و مناطق جنوبی تر نسل چهارم (حدود اواخر مهرماه) ظاهر و لاروها یا کرم های همین نسل است که زمستان را درون میوه های انار آلوده سپری خواهند کرد. پس این آفت در نقاط انارخیزی دارای 3 تا 4 نسل در سال است.

روشهاي كنترل كرم گلوگاه انار

براساس نتايج مجموعه كارهاي تحقيقاتي و تجربيات مفيد موجود، اجراي نكات زير ميتواند كرم گلوگاه انار را در زير سطح زيان اقتصادي نگه داشته و كنترل قابل قبولي روي حشره آفت در پي داشته باشد.
1- اولين گام براي بهبود كمي و كيفي توليد و كنترل منطقي آفات و بيماريهاي انار ، داشتن باغهايي است كه از شرايط مطلوب زراعي و باغي برخوردار باشند. در اين رابطه توصيه مي شود باغهاي انار طي يك برنامة 5 ساله اصلاح و باغ هاي رها شد ه و يا آنهايي كه تأمين حداقل نيازهاي زراعي و باغي، بويژه آب مناسب و مورد نياز، براي آنها ميسر نيست، حذف و باغهاي جديد با رعايت اصول فني احداث گردد.
2- در احداث باغهاي جديد و جايگزين ، از ارقام مقاوم به كرم گلوگاه و يا ارقامي با حساسيت كمتر استفاده شود. مانند رقم ملس دانه سياه يزدي كه براي شرايط استان يزد توصيه ميگردد.
3- از كشت مخلوط درختان انار با ساير درختان ميوه و همچنين احداث باغ انار در مجاورت درختاني مثل انجير و پسته كه ميزبان كرم گلوگاه انارهستند، خودداري شود.
4- به منظور حمايت از دشمنان طبيعي آفا ت و بيماريها، جلوگيري از طغيان كنه پاكوتاه انار و ساير آفات بالقوه و حفظ بهداشت و محيط زيست، از هرگونه سمپاشي درختان انار اجتناب گردد.
5- داخل تاج انارهاي مرغوب گل اول، پس از خشك شدن پرچم (حدوداً در اواخر خرداد) بوسيله دستگا ههاي ساده موجود تميز گردد.
6- انارهاي پوسيده و يا باقيمانده بر روي درخت يا ريخته شده در كف باغ بصورت همگاني و در فصل زمستان (دي و بهمن ) جمع آوري و منهدم گردد.
7- انارهاي آلوده شده در طول فصل داشت، بويژه در نسل اول آفت، نيز جمع آوري و معدوم گردد.
8- به منظورتقويت پارازيتيسم طبيعي آفت ، مبارزه بيولوژيك از طريق توليد و رهاسازي زنبور پارازيتوئيد تريكوگراما با استفاده از سوشهاي بومي و با رعايت نكات فني صورت گيرد.

بايد اين واقعيت را پذيرفت كه كرم گلوگاه قسمتي از باغداري انار است. حذف كامل اين آفت ناممكن است و تنها با اعتنا به توصيه هاي پيش گفته ميتوان كميت خسارات ناشي از اين آفت را كنترل كرد. انتخاب واريته هاي برتر معرفي شده در همين سايت براي احداث و اصلاح باغات اولين اقدام موثر در راستاي كنترل اين آفت ميباشد. نسبت به ساير واريته ها از اين ارقام درصد خسارت كمتري گزارش شده است،
مثلا آلك شيرين ساوه علي رقم بازار پسندي رقمي حساس به اين آفت در مقايسه با رقم ملس ساوه ميباشد. پس در همان بدو امر واريته مناسبي را براي احداث باغ انار انتخاب كنيد. موضوع مبارزه با آفات را از همان بدو احداث باغ انار بعنوان يكي از مسائل جاري در باغداري انار تلقي كرده و برنامه ريزي روشن و زمانبندي شده اي را براي آن تعريف نمائيد.

اگر بدنبال توليد محصول صادراتي هستيد بدانيد حد مقبول آلودگي در تجارت انار زير 3% ميباشد، از اينرو تميز كردن تاج انار و حذف پرچمهاي آلوده از تخم شپره و شفيره هاي كامل نشده كرم گلوگاه از ضروريات محصول صادراتي ميباشد. توجه داشته باشيد حذف پرچمها و پاك بودن تاج انار از مقررات صادرات انار ميباشد پس بهتر است اين هزينه را در جاي خود و در زمان خشك شدن پرچمها در اواخر بهار به انجام رسانيد.
اخيرا دستگاه مخصوصي براي اين كار ساخته شده كه با نيروي فشار دست كار ميكند و نيروي عمودي را به حركت چرخشي تبديل و با فرچه مخصوص گردننده پرچمها را به طور كامل حذف ميكند، باغداران بطور سنتي از نيروي كار كارگري براي پر كردن تاج با علفهاي كف باغ استفاده ميكنند كه هزينه زيادي را در بر دارد، اين دستگاه در اقتصادي كردن اين فرآيند موثر خواهد بود.

شكل مقابل دستگاه جديد پرچم زداي انار ساخته شده به همت آقايان دكتر حسين فرازمند و مرحوم كيومرث توفا، از متخصصين ارشد گياه پزشكي كشور را نشان ميدهد. پس از جمع آوري و معدوم كردن انارهاي باقيمانده در زمستان، حذف پرچمهاي انار در اواخر خرداد موثرترين راه در مبارزه با اين آفت محسوب ميشود. توجه داشته باشيد پاك بودن تاج انار از نشانه هاي يك محصول مرغوب ميباشد. در بحث صادرات انجام اين كار جزئي از مقررات محسوب ميشود از اينرو پاك كردن پرچمهاي انار را بعنوان يكي از الزامات باغداري انار بپذيريد و براي انجام آن برنامه روشني داشته باشيد آثار آن بصورت ارتقاء كيفي محصول و كنترل آفت در نهايت شما را منتفع خواهد نمود.

اسفند ماه و پس از كاهش سرما بهترين زمان براي جمع آوري انارهاي فاسد و آلوده به تخم و لاروها و شفيره هاي كرم گلوگاه ميباشد. كارشناسان در مورد اينكه بقاياي ميوه هاي آلوده و بجا مانده بر روي درخت و كف باغ از عمده ترين ميزبانها و محلهاي تجمع اين آفت و تولد نسل جديد اين آفت ميباشند اطمينان كامل دارند. پس در اين مورد مسامحه نكنيد آستينها را بالا زده و كليه انارهاي آلوده را از روي درختان، كف باغ و انبارها جمع آوري و با دقت بسوزانيد و از ساير باغداران نيز بخواهيد به شما بپيوندند كه تنها اقدام گروهي و همگير در اين خصوص موثر خواهد بود.

حشره کش بیولوژیک " بی تی اچ" (Bt. H)

حشره کش بیولوژیک " بی تی اچ" (Bt. H)

بی تی اچ حشره کشی است بیولوژیک که مراحل ساختن و فرمولاسیون آن در ایران صورت گرفته است .این حشره کش بر اساس واریته ای از (Bt) Bacillus  thuringiensis تهیه گردیده که قادر به تولید بتا اگزوتوکسین نمی باشد.  بنا برین نه تنها فاقد عوارض ناخواسته حشره کش های شیمیایی می باشد بلکه هیچ اثر سویی روی انسان و محیط زیست ندارد. از این فرآورده میتوان در مبارزه بیولوژیکی و در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات (IPM) علیه لارو تعدادی از پروانه های آفت گیاهی استفاده کرد. مشخصات فنی Bt.H به شرح زیر می باشد: - واریته مورد استفاده: Bacillus  thuringiensis   سروتیپ H-3a3b - نوع ماده موثر: مخلوط اسپیروکریستال - میزان ماده موثر:4.8 درصد - میزان مواد بی اثر شامل حفاظت کننده – خیس کننده- چسباننده- معلق کننده و رقیق کننده: 95.2 درصد - تعداد اسپور:حدود100000000عدد در هر گرم ماده خشک - واحد بیولوژیک موثر(IU): 15000واحد بین المللی برای هر میلی گرم - پوشش حفاظتی اسپور در مقابل اشعه ماوراء بنفش: میکروکپسول نشاسته - حالت فیزیکی: پودر قابل حل درآب(WP) به رنگ سفید مایل به کرم باذراتی به اندازه 120 میکرون - دامنه آفت کشی: لاروهای سنین اولیه تعدادی از آفات پروانه ای شامل کرم قوزه پنبه وانواع لاروهای برگخوار - مکانیسم آفت کشی: ایجاد مسمومیت در لاروها از طریق گوارش .پس از تغذیه لاروها از اندامهای گیاهی محلول پاشی شده بوسیله Bt . H  کریستال ها واسپور آن در دستگاه گوارش لارو فعال شده وموجب مرگ ومیر سریع لاروها از گیاه ظاهر می شود و پس از 7-5 روز به علت گرسنگی وخونریزی دستگاه گوارش از بین میروند. - میزان مصرف: میزان مصرف Bt.H برای کنترل لاروهای سنین اولیه 2-3 کیلو گرم در هکتار توصیه می شود . اثرات لارو کشی این حشره کش روی لارو های سنین بالا کاهش می یابد مگر اینکه دز مصرفی آن افزایش یابد . - اثرات جانبی: برطبق منابع موجود سروتیپ  H-3a3b  واریته Kurstakiقادر به تولید بتااگزوتوکسین نمی باشد. بنا براین اثر سوئی روی انسان , محیط زیست , آبزیان و بی مهرگان ندارد واز طرف دیگر به علت تخصصی اثر آن روی پروانه ها به ویژه کرم قوزه پنبه , کرم سیر خوار , کرم برگ خوار کلم , لیسه سیب و ... اثر ناخواسته روی حشره غیر هدف مثل انواع شکار گرها وانگل ها ندارد. تحقیقات دیگر در زمینه نشان میدهند که این حشره کش به ندرت باعث ایجاد مقاومت در آفت هدف میگردد. - دوام در محیط: حداکثر دوام Bt.H در طبیعت با توجه به پوشش محافظ 5-7 روز می باشد. لذا در جمعیت های بالای آفات هدف در صورتی که تداخل نسل در انها وجود داشته باشد تکرار محلول پاشیBt.H  بعد از  7-10  روز توصیه می شود. - دوام در انبار: باتوجه به نوع فر مولاسیون (پودر قابل تعلیق در آب)  می توان آن را دو سال در شرایط خشک وخنک (4-10C) بدون کاهش کیفیت نگهداری کرد ولی در شرایط معمولی تعداد اسپور فعال آن بعد از یک سال رو به کاهش می گذارد به طوری که بعد از دو سال میزان ماده موثر آن به حدود نصف مقدار اولیه میرسد. - قابلیت اختالات با حشره کش های شیمیایی :حشره کش بی تی اچ  را می توان همراه با غالب حشره کشهای شیمیایی که  PH آنها کمتر از 7 می باشد در مدیریت تلفیقی آفات IPM  مورد استفاده قرار داد. منبع: گیاه پزشکی نوین (هسته علمی گیاه پزشکی دانشگاه خوراسگان)

کنترل آفات با سموم هوشمند

کنترل آفات با سموم هوشمند

یکی از موفق ترین روش های کنترل آفات تا امروز استفاده از ژن باکتری BT در گیاهان است. این ژن، پروتئینی است که از گیاه در برابر حمله آفات با از بین بردن آنها محافظت می کند.     بررسی ها نشان می دهد حشرات اندک اندک در حال بالابردن مقاومت خود به این روش هستند و این موضوع قطعا تهدیدی جدی برای موفقیت این روش محسوب می شود، اما پروفسور بروس تاباشنیک روشی را ابداع کرده که طی آن و با ایجاد تغییر کوچکی در ساختار ژنتیکی سموم BT می توان مقاومت بعضی از آفات عمده را در برابر سموم طبیعی BT کنونی در هم شکست.     سموم حاوی BT تنها حشراتی را از بین می برد که در شکمشان دقیقا همان گیرنده های پروتئینی را دارند که سم به آنها می چسبد. این موضوع یکی از دلایلی است که سموم BT به عنوان یکی از سموم سازگار با محیط زیست در زمینه کنترل آفات محسوب می شوند. این سموم همه حشرات را از بین نمی برد. به عنوان مثال سم BT کتان باعث از بین رفتن زنبورهای عسل، کفشدوزک ها و دیگر حشرات سودمند نمی شود.     بر خلاف حشره کش هایی که به شکل گسترده استفاده می شوند، سموم BT تنها طیف کوچکی از حشرات را از بین می برد چرا که توانایی این سموم ارتباط مستقیمی با واکنش گیرنده های سلولی سطح شکم حشره با سم دارد. عملکرد این سم مانند کلیدی است که فقط قفل مخصوص به خود را باز می کند و اگر قفل عوض شود قادر به بازکردن آن نیست.     حشرات با تغییرات تکاملی سریع، خودشان را با شرایط متفاوت سازگار می کنند. هر چه سم بیشتری استفاده شود، حشره بیشتر نسبت به آن مقاوم می شود. از آنجا که حدود 2 دهه است از سم BT در بیش از 140 میلیون جریب زمین کشاورزی در سرتاسر جهان استفاده شده، می شد انتظار داشت که حشرات با تغییر در ساختار بدنی خود راه تکامل را برای گریز از این حشره کش طبیعی در پیش گرفته باشند.     بنابراین محققان تصمیم گرفتند مطالعات بیشتری روی نحوه عملکرد سم BT داشته باشند تا مانع مقاومت بیش از حد حشرات شده و آنها را تحت کنترل درآورند. آنها موفق شدند عملکرد مرحله به مرحله سم، شامل این که سم به چه گیرنده هایی متصل می شود، با چه آنزیمی واکنش می دهد و بسیاری موارد دیگر را در سطح ملکولی مدلسازی کنند.          حال مشخص شده که سم به پروتئین کادرین در شکم حشره متصل می شود و در نهایت باعث مرگ او می گردد. مطالعه روی Pectinophora gossypiella یکی از سرسخت ترین آفات مزارع پنبه نشان داد که جهش های ژنتیکی در این حشره باعث تغییر پروتئین کادرین شده و در نتیجه سم دیگر مانند گذشته تاثیری روی حشره نمی گذارد.     به همین دلیل، پژوهشگران تصمیم گرفتند به وسیله مهندسی ژنتیک سم BT را به گونه ای تغییر دهند تا نیازی به پروتئین کادرین برای از بین بردن این آفت نداشته باشد.     در اولین آزمایش، سم جدید توانست آفت مزارع تنباکو را براحتی از بین ببرد. این آفت با تکنیکی به نام تداخل RNA توانسته بود تولید پروتئین کادرین را در بدنش متوقف کند.     تاثیر این سم روی آفات مزارع پنبه که این پروتئین را با جهش های ژنتیکی در بدنشان تغییر داده بودند نیز موفقیت آمیز بود و آنها را هم از پای درآورد.     محققان معتقدند سم جدید قادر است هر حشره با هویتی که با ایجاد جهش در گیرنده پروتئین کادرین خود مکانیسم مقاومتی در بدنش به وجود آورد را از بین ببرد اما آزمایش های بعدی نشان داد داستان آنقدرها هم شیرین به پایان نرسیده است.     مشاهدات بعدی حکایت از آن دارد که این سم همواره قادر به از بین بردن حشرات تکامل یافته نبوده و در عوض روی برخی حشراتی که مقاومت آنها در برابر سم ناشی از عوامل دیگری است، موثرتر عمل می کند. هنوز بدرستی مشخص نیست که چرا سموم جدید روی برخی زنجیره های مقاومتی موثر و روی برخی دیگر ناکارآمد است.     بر اساس نتایج آزمایشگاهی به نظر می رسد که سم BT جدید بتواند کارکرد مطلوبی داشته و روی حداقل بخشی از آفات موثر باشد، اما هنوز تصمیمی برای تست واقعی آن در زمین های کشاورزی اتخاذ نشده است. حداقل نفعی که از این تحقیق عاید بخش صنعت و کشاورزی می شود ایجاد روش های سازگار با محیط زیست در کنترل آفات است.     روزنامه جام جم، شماره 3275 به تاریخ 22/8/90، صفحه 12 (دانش) مترجم: آتنا حسن آبادی    برگرفته از: sciencedaily

آفات انار

آفات انار

 انار

 

 

 

 کرم گلوکاه انار

 

تحقيق ، پرورش و رهاسازي حشره زنبور تريكو گراما جهت كنترل كرم گلوه گاه انار

 

انار ميوه‌اي است كه بومي ايران بوده و از ايران به ساير نقاط جهان گسترش يافته است بطوريكه برگ درخت انار بصورت كنده‌كاري شده در ديواره‌هاي تخت جمشيد نيز مشاهده مي‌گردد. اين گياه با وجوداينكه از جمله كم آفت‌ترين درختان است اما آفت مهم آن، يعني كرم گلوگاه انار، قادر است بين 15 تا 90 درصد محصول انار را از بين ببرد و خسارت زيادي وارد كند

 

مشخصات كرم گلوگاه انار: حشره كامل اين آفت پروانه‌اي است به رنگ خاكستري كه طول بدن آن بين 9 تا 12 ميليمتر است. تخم آن بيضي شكل بطول 7/0 ميليمتر بوده كه در ابتدا قرمز رنگ و بتدريج سفيد متمايل به زرد مي‌شود. لاروهاي سن اول بسيار ريز هستند ولي به تدريج جسته آنها بزرگ شده و در حداكثر رشد خود به حدود 2 سانتي‌متر مي‌رسند رنگ آنها قرمز صورتي يا كرم است. شفيره‌ها قهوه‌اي رنگ هستند دوره زندگي كرم گلوگاه‌انار: اين آفت زمستان را بصورت لارو در داخل ميوه‌هاي آلوده انار يا انجير، پسته و ... مي‌گذراند.. اواخر فروردين يا اوايل ارديبهشت شب‌پره‌هاي آفت ظاهر شده كه همزمان با تشكيل گل و ميوه‌هاي انار است. خروج شب‌پره‌ها تا خرداد ادامه مي‌يابد و پس از جفتگيري تخم خود را داخل تاج انار، روي ميله و بساك پرچم‌ها يا روي سطح داخل كاسبرگ، دم ميوه يا شكافهاي ناشي از تركيدگي ميوه مي‌گذارند. هر حشره ماده بطور متوسط 25 تخم مي‌گذارد كه تخم‌ها پس از 10 روز تفريخ شده و لاروها به داخل ميوه نفوذ مي‌كنند و از گوشت دانه انار و قسمت داخلي پوسته رويي ميوه تغذيه مي‌كنند. آنها با عمل تغذيه دالان‌هايي در داخل ميوه‌ ايجاد مي‌كنند   كه پس از آنكه لارو‌ها به حداكثر رشد رسيدند از محل همين دالان‌ها مجدداً به تاج ميوه برمي‌گردند و به شفيره تبديل مي‌شوند. از 8 روز شفيره به حشره بالغ تبديل شده كه اين حشرات روي انارهاي سالم تخمريزي كرده و آلودگي را گسترش مي‌دهند. آفت كرم گلوگاه‌انار ممكن است 6-5 نسل در سال هم داشته باشد  لازم به ذكر است كه كرم گلوگاه‌ علاوه برتغذيه از ميوه انار باعث انتقال قارچ‌ها، باكتري‌ها و مخمرها به داخل ميوه مي‌شود و به اين ترتيب باعث پوسيدگي و ترشيدگي ميوه نيز مي‌شود. اولين نشانه آلودگي ميوه انار به كرم گلوگاه، وجود خال سياهرنگ در ناحيه يقه ميوه (گلوگاه) انار است. اين لكه بتدريج گسترش يافته و به رنگ قهوه‌اي يا زرد در مي‌آيد كه معمولاًً اين قسمت پر از اسپورهاي سياهرنگ قارچ است

 

روشهاي كنترل كرم گلوگاه انار:

 

از آنجا كه كرم گلوگاه انار تخم‌هاي خود را داخل تاج ميوه مي‌گذارد، مبارزه شيميايي با آن تقريباً غيرممكن بوده و از طرف ديگر سمپاشي در باغات انار باعث از بين رفتن حشرات مفيد و در نتيجه طغيان ساير آفات بخصوص كنه‌ها مي‌شود. بنابراين براي كنترل اين آفت بايد مجموعه‌اي از روش‌هاي مبارزه را بكار گرفت كه اصطلاحاً به اين روش مديريت تلفيقي كنترل آفت گفته مي‌شود. اين روش‌ها شامل روش‌هاي به‌زراعي، بيولوژيكي، فيزيكي و مكانيكي است

 

 الف) روش به زراعي:

رعايت فواصل مناسب كاشت، شخم درختان در پائيز، تعيين فواصل مناسب آبياري با توجه به بافت خاك، سن درخت و شرايط آب و هوايي، تغذيه مناسب درختان، استفاده از ارقام مقاوم مانند انار اصفهاني دانه سياه، كنترل علفهاي هرز و هرس علمي درختان همگي كمك مي‌كنند كه خسارت آفات، بخصوص كرم گلوگاه انار به حداقل برسد.

ب) روش‌هاي فيزيكي و مكانيكي: جمع‌آوري منظم ميوه‌هاي انار آلوده روي درخت و ريخته شده در كف باغ بصورت همگاني و نگهداري آنها در انبارها يا قفس‌هايي كه با توري ريز پوشيده شده‌اند باعث مي‌شود زنبورهاي پارازيتوئيد از جمله زنبورهاي تريكوگراما كه آفت را از بين مي‌برد خارج شده و در باغ پراكنده شوند اما حشرات بالغ كرم گلوگاه در قفسه انبار حبس شده و از بين بروند. علاوه بر ميوه‌هاي انار، ميوه‌هاي انجير، پسته يا ساير درختاني كه احياناً در باغ وجود دارند را نيز بايد از كف باغ جمع‌آوري كرد. اين عمل باعث مي‌شود ذخيره زمستانه آفت در سال بعد كم شده و ميزان خسارت وارد شده به محصول كاهش يابد. پركردن تاج ميوه انار بوسيله گِل و حذف پرچم‌هاي گُل انار بعد از اوج تخم‌گذاري شب‌پره‌ها در ابتداي بهار نيز به كاهش ميزان خسارت كمك زيادي مي‌كند.

فرمون‌هاي جنسي مواد فراري هستند كه توسط حشره ماده ترشح شده و باعث جلب حشره نر مي‌شود. فرمون جنسي كرم گلوگاه انار بصورت مصنوعي ساخته شده و در دسترس است. با استفاده از تله‌هاي فرموني حشرات نر موجود در باغ را مي‌توان جمع‌آوري كرده ، جمعيت آفت و خسارت آن را كاهش داد. استفاده از اين تله‌ها روي حشرات مفيد و شكارگرها تأثير منفي ندارد.

مبارزه بيولوژيكي با كرم گلوگاه انار توسط زنبورهاي تريكوگراما:

زنبورهاي تريكوگراما از حشرات حشره خوار مفيدي هستند كه داراي اندازه كوچك، كمتر از يك ميليمتر، بوده و قادرند با تخمريزي در تخم آفات باعث انهدام آنها و ممانعت از بروز خسارت شوند. اين زنبورها داراي قدرت سازگاري زياد با شرايط اقليمي متفاوت هستند و علاوه بر آن بخوبي مي‌توان آنها را در آزمايشگاه پرورش داد.

زنبورهاي تريكوگراما مي‌توانند در تخم آفات مهمي مانند كرم ساقه‌خوار برنج، كرم ساقه خوار ذرت، كرم غوزه پنبه، كرم سيب و كرم گلوگاه انار تخمگذاري كرده، آنها را پارازيته كرده و از بين ببرند.

هم اكنون اين حشره مفيد در بيش از 50 كشور جهان از جمله آمريكا، چين، روسيه، فرانسه، هند، آلمان و ساير كشورهاي اورپايي و آسيايي بصورت تجاري توليد و براي كنترل آفات مختلف در سطحي بيش از يك ميليون هكتار مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

در ايران كاربرد زنبورتريكوگراما در سال 1353 با وارد كردن دو گونه زنبوراز كشورهاي آلمان و شوروي سابق براي مبارزه با كرم ساقه‌خوار برنج شروع شد ولي در دهه هفتاد شمسي توليد تجاري و رهاسازي آن در استانهاي توليد كننده برنج كشور به شدت افزايش يافته و هم اكنون نيز بطور وسيع در محصولات مختلف زراعي و باغي از جمله كنترل كرم گلوگاه انار بكار مي‌رود.

زنبورهاي تريكوگراما داراي اندازه‌اي فوق‌العاده كوچك، به طول 2/0 تا 4/0 ميليمتر، به رنگ زرد، خرمايي، قهوه‌اي يا سياه

هستند. بالهاي جلويي پهن و عريض و بالهاي عقبي باريك و شبيه چاقو است .

زنبورتريكوگراما تخم خود را داخل تخم آفات، مخصوصاً تخم پروانه‌ها مي‌گذارد. تخم‌هايي كه توسط زنبور پارازيته مي‌شوند رنگ طبيعي خود را از دست داده و بتدريج سياه رنگ مي‌شوند. طول دوره زندگي زنبوردر درجه حرارت 25 درجه سانتيگراد و رطوبت 70 درصد حدود 8 روز طول مي‌كشد بنابراين در شرايط مناسب اين زنبور مي‌تواند بي وقفه به توليد نسل ادامه دهد

آسيبهای گلوگاه انار

 

سطح زير كشت درختان بارور انار در سال گذشته، ۶۲۹۵ هكتار با توليد حدود ۷۶ هزار تن بود.

احداث باغ انار از طريق قطع روانه هاى رشد كرده در روى تنه درخت در اسفندماه و ريشه دار نمودن آنها انجام مى شود (قلمه زدن) چنانچه ميزان انار در هر هكتار را ۵۰ تن و قيمت هر كيلوگرم انار مرغوب را در هنگام برداشت ۲ هزار ريال در نظر بگيريم درآمد ناخالص از هر هكتار يكصدميليون ريال خواهد شد كه پس از كسر هزينه ها مى تواند مبلغ قابل ملاحظه اى عايد باغدار كند. حداكثر توليد در هكتار توسط باغداران نمونه در كشور ۱۱۵ تن گزارش شده است. چهار استان عمده توليدكننده انار مركزى، فارس، يزد و اصفهان هستند.

نظر به اينكه كرم گلوگاه آفت مهم انار دركشور است و هر ساله اقداماتى در جهت جمع آورى انارهاى باقى مانده در سر درختان انجام مى گرفته است نظر به اين كه انارهاى باقيمانده از سال قبل برروى درختان مى تواند درگسترش آفت كرم گلوگاه مؤثر باشد، جمع آورى ميوه هاى آلوده ضرورت دارد.

تعيين زمان ظاهر شدن پروانه ها كه سبب به وجود آمدن كرمهايى براى تخمگذارى مى شوند ضرورت دارد. از قفس هاى تورى با شرايط باغ كه محتواى تعدادى ميوه هاى آلوده انار است مى توان زمان پرواز پروانه ها را مشخص كرد.

متأسفانه در سال ۱۳۶۰ آفت كرم گلوگاه باعث شد بيش از نيمى از محصول توليدى دچار آفت شود.

مشخصات كرم گلوگاه انار:

كرمى به طول ۲۱ ميليمتر كه در پشت بدن آن موهاى كم رنگى قابل مشاهده است. سه جفت پا در حلقه هاى سينه و پنج جفت پا در حلقه هاى شكمى دارد كه رنگ آنها تحت تأثير تغذيه از انارهاى دانه قرمز يا دانه سفيد تغيير مى كند.

كرم ها فصل زمستان را در تاج و داخل ميوه هاى باقيمانده از فصل قبل روى درخت سپرى مى كنند. اين كرم ها در انارهاى ريخته شده در زير درختان و انارهاى انبارى در فصل زمستان نيز ممكن است مشاهده شوند.كرم ها پس از گذران دوران شفيرگى در فروردين ماه ظاهر شده و ارديبهشت ماه كه مصادف با ظهور گلهاى انار است پروانه ها به پرواز درمى آيند.

توصيه مى شود باغداران با روشن نمودن يك چراغ در مجاورت قيفى كه داراى شيشه اى محتوى سيانور است به جمع آورى پروانه ها و كاهش صدمات ناشى از تخم ريزى آنها اقدام نمايند. پروانه هاى ماده پس از تغذيه جفتگيرى نموده و تخم هاى خود را در داخل تاج انار و در لابه لاى پرچم ها و روى ميله پرچم قرار مى دهند. تخم ها پس از چند روز تفريخ و لاروها خارج مى شوند. تغذيه لاروها از پوست انار سبب نازك شدن آن مى شود و موقعيتى مناسب براى نفوذ قارچها و كپكها فراهم مى شود.

راههاى مبارزه با كرم گلوگاه:

الف - مبارزه مكانيكى، جمع آورى انارهاى پوسيده و باقيمانده در باغها، منازل، پاركها و انبارها بايد به طور كامل و هماهنگ صورت گيرد و در اين رابطه نياز به بسيج عمومى در استان هاى انارخيز است و چون اين آفت برروى ميوه درختان مختلفى زندگى مى كند اين موضوع بايد مورد توجه قرار گيرد.

ب - رعايت دور آبيارى منظم: نامنظم بودن آبيارى كه منجر به تركيدگى ميوه ها مى شود در ميزان خسارت وارده تأثير كلى دارد.

ج - مبارزه تلفيقى

نظر به اينكه مبارزه مكانيكى، زراعى و يا بيولوژيكى به تنهايى مؤثر واقع نشده اند و مبارزه شيميايى يعنى استفاده از سموم حشره كش به دليل موقعيت ويژه تخمگذارى شب پره ماده موفقيت آميز نيست بلكه سبب بر هم زدن تعادل طبيعى و از بين رفتن حشرات مفيدى كه خود مى توانند كرم گلوگاه را پارازينه كنند خواهد شد. از اين رو در مبارزه تلفيقى با آفت كرم گلوگاه انار مجموعه عوامل كنترل به شرح زير توصيه مى شود:

۱- جمع آورى به موقع انارهاى باقيمانده از سال قبل و يا انارهاى موجود در زير درخت و سوزانيدن آنها.

۲- انتخاب فاصله مناسب درختان انار در باغ.

۳- انجام شخم پاييزه، كرت بندى، كوددهى و هرس باغ.

۴- تنظيم و رعايت دور آبيارى مناسب به منظور جلوگيرى از تركيدگى انار، ميزان رطوبت كافى در زمان رهاسازى زنبورهاى تريكو گراما (زنبور پارازيت).

۵- كشت گياهان يونجه و شبدر در بين درختان انار به منظور افزايش ازت زمين و تغذيه حشرات مفيد.

 

کنترل کرم گلوگاه انار با پرتوهای گاما توسط محققان هسته ای کشور

حمیدرضا ذوالفقاریه مجری طرح در گفتگو با خبرنگار مهر انار را یک محصول استراتژیک در کشور خواند و گفت: این محصول آفتی به نام کرم گلوگاه دارد که در قسمت پرزدار میوه اقدام به تخم ریزی می کند. وی با تاکید بر اینکه انار تنها محصولی است که از انتها به شاخه متصل است، افزود: تاکنون برای از بین بردن کرم گلوگاه از روشهای شیمیایی استفاده می شد و از آنجایی که سموم شیمیایی در گلوگاه انار به دلیل ساختار آن نفوذ نمی کند، این آفت کنترل نشده است و سالیانه حدود 30 درصد باغهای انار دستخوش این آفت می شوند و باغداران برای جلوگیری از سرایت این آفت محصولات خود را می سوزانند. ذوالفقاریه ادامه داد: در این زمینه وزارت جهاد کشاورزی با استفاده از روشهای بیولوژیکی اقدام به مبارزه با این آفت کرده است.

وی خاطر نشان کرد: این پژوهشگاه در راستای اهدافی که دارد در این زمینه مطالعاتی انجام داده است که طی آن با اعمال روش تلفیقی و مدیریت خاص موفق شدیم با پرتو اشعه گاما و عقیم سازی کرم گلوگاه این آفت را کنترل کنیم. مجری طرح با تاکید بر اینکه این تحقیق در فاز آزمایشگاهی با موفقیت انجام شد به مهر گفت: برای کاربردی کردن نتایج این تحقیق پروژه مشترکی با وزارت جهاد کشاورزی تعریف و در دو شهر ساوه و یزد اجرایی شد. وی با تاکید بر اینکه این پرتو هیچ عوارض جانبی برای باغداران و مصرف کنندگان ایجاد نمی کند، ادامه داد: با اجرایی شدن این پروژه در این دو شهر در تلاش هستیم که به جای اشعه گاما از پرتوهای الکترون نیز استفاده و میزان تاثیر آن را در کنترل آفت انار بررسی کنیم.

ذوالفقاریه قدرت نفوذ بالا را از مزیتهای پرتوهای گاما ذکر و خاطر نشان کرد: از آنجایی که الکترون برای استریل مواد غذایی، کنترل جمعیت حشرات و عوامل آلوده کننده استفاده می شود این پرتوها نیز برای کنترل کرم گلوگاه انار استفاده خواهد شد.

ساخت دستگاه پرچم زدای انار جهت مبارزه با کرم گلوگاه انار

 

دستگاه دستی پرچم زدای انار جهت مبارزه با کرم گلوگاه انار توسط محققان موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور طراحی و ساخته شد.

    دکتر حسن عسکری، رئیس موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور با اعلام این مطلب گفت: دستگاه پرچم زدای انار که توسط پژوهشگران موسسه با همکاری معاونت تولیدات گیاهی وزارت جهاد کشاورزی ساخته شده، گامی مهم در راستای تولید محصول سالم انار در کشور است. دکتر حسین فرازمند، طراح و مجری پروژه نیز تصریح کرد: حذف پرچم جهت جلوگیری از تخم ریزی آفت در داخل تاج میوه از موثرترین روش های کاهش خسارت کرم گلوگاه انار است. عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور با اشاره به این که از چندین سال قبل کشاورزان به طریق سنتی اقدام به حذف پرچم با کمک یک تکه چوب می کردند که این روش علاوه بر آسیب رساندن به تاج میوه موجب افزایش ریزش گل و میوه و نهایتاً کاهش باروری محصول و افزایش هزینه های تولید می شد، افزود: این دستگاه ضمن رفع اشکالات روش سنتی، به دلیل وزن کم، عدم نیاز به نیروی برق و باتری و کاهش هزینه و زمان اجرا از کارایی بسیار بالایی برخوردار است.

وی ادامه داد: با توجه به عاری از سم بودن محصول انار در ایران، توجه به روش های مبارزه غیر شیمیایی در مبارزه با این آفات از اهمیت بالایی برخوردار است. فرازمند با تاکید بر این که کارایی دستگاه و روش صحیح اجرای روش حذف پرچم در قالب پروژه تحقیقات در باغات کشور مطالعه و اثبات شده است، گفت: دستگاه پرچم زدایی انار با همکاری مرحوم کیومرث توفا طراحی و ساخته شد و در اول مهرماه امسال در اداره کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده است

 

 مبارزه بيولوژيكي با كرم گلوگاه انار  در شهرستان جلفا

مبارزه بيولوژيكي با كرم گلوگاه انار در قالب طرح بسيج سازندگي در شهرستان جلفا

مبارزه فيزيكي با كرم گلوگاه انار ، با همكاري اداره ترويج و حفظ نباتات ، در قالب طرح بسيج سازندگي در شهرستان جلفا انجام گرديد.

به گزارش مركز اطلاع رساني بسيج سازندگي ، مهندس رضا مظلومي ، مديرجهادكشاورزي شهرستان جلفا با اعلام اين مطلب اضافه كرد : دراين طرح 20 نفرازجوانان بسيج سازندگي ، به مدت يك ماه باجمع آوري وانهدام ميوه هاي آلوده باقي مانده برروي درختان وسطح باغات ، مبارزه با اين آفت را درسطح 120 هكتار انجام دادند. بنابراين گزارش مظلومي كرم گلوگاه انار يا كرم دانه خوار را يكي ازآفات كليدي اناربرشمردو گفت : لارواين آفت ازدانه ها و قسمت گوشتي ميوه تغذيه نموده و موجب لهيدگي وترشيدگي وسياه شدن رنگ ميوه مي گردد و عدم مبارزه به موقع با آن مي تواند تا 45 درصد از ميزان توليد را كاهش دهد . شهرستان جلفا داراي بيش از 120 هكتار باغات انار بوده و از سال 1387، مبارزه بيولوژيك توسط زنبورهاي تريكو گراما ، جهت تداوم اين مبارزه ، در اين شهرستان به مرحله اجرا گذاشته شده است . مظلومي اظهار اميدواري كرد ، در آينده نزديك ، باتداوم اين مبارزه ، در اين شهرستان به مرحله اجرا توسعه انار ستانهاي اين شهرستان در كنار اجراي دقيق طرحهاي بيولوژيك مبارزه با آفات اين محصول ، جلفا به يكي از قطب هاي مهم توليد انار در شمال غرب كشور تبديل شود .

ره یابی کرم گلوگاه انار در ارسنجان

گروه شهرستانها: فرمون جنسی سانتاموس ساخت کشور کانادا جهت رد یابی پروانه کرم گلوگاه انار در شهرستان ارسنجان بصورت آزمایشی نصب شد.

 

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی فارس نما، روز گذشته موسوی کارشناس مسئول حفظ نباتات شهرستان ارسنجان گفت: با هماهنگی مدیریت حفظ نباتات استان فارس فرمون جنسی سانتاموس ساخت کشور کانادا جهت رد یابی پروانه کرم گلوگاه انار در شهرستان ارسنجان نصب شد و در صورتی که دوام و ماندگاری این فرمون خوب باشد می توان از آن جهت جلب حشرات نر گرم گلوگاه انار استفاده کرد.

 

کارشناس مسئول حفظ نباتات شهرستان ارسنجان افزود: به این صورت که این فرمون باعث جلب حشره نر پروانه کرم گلوگاه انار می شود که خود باعث کاهش جفت گیری و تخم ریزی شب پره انار و نهایتا کاهش خسارت و آلودگی انار می شود.

 

تاثیر روش حذف پرچم در کاهش خسارت کرم گلوگاه انار

 

کرم گلوگاه انار مهمترین آفت باغهای انار در ایران است که ضمن تغذیه از میوه و افت کمی و کیفی محصول، باعث کاهش قابل توجهی در بازارپسندی میوه میشود. روشهایمختلفی از قبیل جمعآوری میوههای آلوده و مبارزه بیولوژیکی با استفاده از زنبور تریکوگراما مورد آزمایش قرار گرفته،ولی هیچکدام از این روشها کارایی لازم را نداشتهاند. یکی از روشهایی که میتواند ضمن حفظ ظاهر میوهها، از آلودگیآنها جلوگیری نماید، ممانعت از تخمگذاری شبپره و در نتیجه جلوگیری از ورود لاروهای آفت بهداخل میوه است. طیسال 1387 ، تاثیر دو نوع روش حذف پرچم (روش سنتی و روش حذف با دستگاه پرچم پاککن) در زمانهای مختلف،در باغ اناری واقع در منطقه ساوه مورد مقایسه قرار گرفت. در پایان فصل هنگام برداشت محصول، میزان آلودگی میوههادر تیمارها تعیین، و تجزیه و تحلیل دادهها اختلاف معنیداری را بین تیمارها نشان داد. در مقایسه میانگین تیمارها، متوسطآلودگی میوهها در تیمار شاهد 22 درصد بود، در حالی که کمترین میزان آلودگی در تیمار حذف پرچم در سه نوبتمتوالی به میزان 6 درصد مشاهده گردید که بیانگر کاهش 16 درصدی خسارت این آفت میباشد. با مقایسه میزان ریزشگل، میزان ترکیدگی میوه و مقدار آلودگی به آفت در تیمارهای مختلف، کاربرد روش حذف پرچم با دستگاه دستی درخردادماه بهترین کارایی را در کاهش خسارت آفت کرم گلوگاه انار دارد.

 

بررسی آزمایشگاهی تعيين دز مناسب پرتو گاما در عقيم سازی کرم

Ectomyelois ceratoniae Zell. ، گلوگاه

 

کرم گلوگاه انار به عنوان مهم ترین آفت انار در کشورمان، هر ساله خسارت زیادی (حدود ۴٠ درصد) بهباغات انار وارد می کند. با توجه به محل تخم ریزی شب پره ماده و رفتار تغذیه ای لارو، مبارزه شيميایی بااین آفت انجام نمی گيرد و روش های کنترل غير شيميایی موردمطالعه می باشند. در مبارزه ژنتيکی بااین آفت، اثر پرتوهای گاما روی فيزیولوژی و رفتار حشره مورد بررسی قرار می گيرد. در این تحقيق اثردزهای مختلف پرتو گاما روی شفيره های کرم گلوگاه انار مطالعه شد. لاروهای کرم گلوگاه انار از باغات انار۶۵ درصد ± ٢٩ درجه سانتيگراد، رطوبت نسبی ١٠ ± ساوه جمع آوری و در آزمایشگاه با شرایط ثابت حرارت ٢و روشنایی ١۶ ساعت روی غذای مصنوعی پرورش داده شدند. هشت جيره غذایی برای پرورش مورد٢٠٠ و ٣٠٠ ،١٠٠ ،٩٠ ،٨٠ ،٧٠ ، ۴ روزه نر و ماده تحت دزهای ٠ - ارزیابی قرار گرفت. سپس شفيره های ٣نر پرتو دیده، نر پرتو × گری قرار داده شدند، حشرات کامل خارج شده از شفيره در سه حالت، ماده پرتو دیدهماده پرتو دیده مورد بررسی قرار گرفتند و درصد تفریخ تخمهای گذاشته × ماده طبيعی و نر طبيعی × دیدهشده ارزیابی شد که نتایج زیر حاصل گردید.٨٠ و ٩٠ گری ماده ها تخم ریزی کردند و پس از تفریخ، مشاهده شد که بين این چهار دز ،٧٠ ، در دزهای ٠٢٠٠ و ٣٠٠ گری ماده ها تخم ریزی کردند ، از نظر درصد تفریخ تخم، اختلاف معنی دار بود. در دزهای ١٠٠ و ٩٠ گری ،٧٠ ،۶٠ ،۵٠ ، ٢ روزه نر و ماده نيز تحت دزهای ٠ - ولی تخم ها تفریخ نشدند. شفيره های ١۶٠ و ٧٠ گری ماده ها تخم ریزی کرده و تخمها ،۵٠ ، قرار گرفتند و همانند قبل بررسی شدند. در دزهای ٠فریخ شدند. در دزهای ٨٠ و ٩٠ گری ماده ها تخم ریزی کردند ولی تخم ها تفریخ نشدند. به این ترتيب با۴- ٢ روزه کرم گلوگاه انار نسبت به شفيره های ٣ - توجه به بررسيهای انجام شده پرتوتابی شفيره های ١ ٢ روزه با دز ٨٠ - روزه مقرون به صرفه تر بود و بهترین نتيجه زمانی بدست آمد که شفيره های نر و ماده ١٩٠ گری مورد پرتوتابی قرار گرفتند.

 

طراحی دستگاهی برای مبارزه با آفت کرم گلوگاه انار          

پژوهشگران موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور موفق به طراحی و ساخت دستگاه پرچم زدای انار شدند که برای مبارزه با کرم گلوگاه انار به کار می رود.

پژوهشگران موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور موفق به طراحی و ساخت دستگاه پرچم زدای انار شدند که برای مبارزه با کرم گلوگاه انار به کار می رود.

دکتر حسین فرازمند مجری پروژه با بیان اینکه با همکاری معاونت تولیدات گیاهی وزارت جهاد کشاورزی موفق به طراحی و ساخت دستگاه پرچم زدای انار شدیم، افزود: از موثرترین روشهای کاهش خسارت کرم گلوگاه انار، روش حذف پرچم برای جلوگیری از تخم ریزی آفت در داخل تاج میوه است.

وی با اشاره به اینکه از چندین سال قبل کشاورزان به طریق سنتی اقدام به حذف پرچم با کمک یک تکه چوب می کردند، ادامه داد: این روش علاوه بر آسیب به تاج میوه موجب افزایش ریزش گل و میوه و نهایتا کاهش باروری محصول و افزایش هزینه های تولید می شد که با طراحی این دستگاه ضمن رفع اشکالات روش سنتی، اقدام به رفع این آفات در مزارع می شود.

فرازمند، وزن کم، عدم نیاز به نیروی برق و باتری و کاهش هزینه و زمان اجرا را از مزایای این دستگاه نام برد و خاطرنشان کرد: با توجه به عاری از سم بودن محصول انار در ایران از این رو استفاده از این دستگاه به عنوان روشی غیر شیمیایی در مبارزه با این آفات از اهمیت بالایی برخوردار است.

عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور افزود: دستگاه پرچم زدای انار با همکاری مرحوم کیومرث توفا طراحی و ساخته شده و در اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده است و به جهت احترام و یادبود خاطره مرحوم توفا این دستگاه با نام تجاری "توفا" عرضه خواهد شد

کنه قرمز پا کوتاه انار
Tenuipalpus Punicae P.&.B

( Acari : Tenuipalpidae )

در بین کنه های انار ، کنه قرمز پا کوتاه انار ، دارای اهمیت اقتصادی است که در اثر تغذیه از برگهای درخت انار باعث زرد شدن و خشک شدن برگها و در نهایت ضعف درخت و خشکیدگی سرشاخه های انار می گردد و در صورت تغذیه از میوه باعث کوچک ماندن میوه ، بد شکل شدن و در نهایت ترکیدگی انار می گردد . کنه قرمز پا کوتاه انار یکی از آفتات مهم انار ، انجیر و پسته بوده و در تمام کشور انتشار دارد .

گیاهان میزبان

کنه قرمز پا کوتاه انار را منوفاژ معرفی شده و غیر از انار میزبان دیگری برای آن ذکر نشده است . T.punicae فقط روی انار و T.granati فقط روی مو فعالیت دارد . ولی در خوزستان این کنه بر روی انجیر نیز مشاهده شده است . و این احتمال وجود دارد که بالا رفتن تراکم جمعیت آن در فصول گرم سال ، این کنه توسط باد بر روی درختان انجیر منتقل گردیده و روی برگهای این درخت مشاهده شده است . لذا وجود آن روی درختان انجیر و سایر درختان تصادفی بوده و تغذیه ای روی آنها ندارد .

شکل شناسی

رنگ کنه بالغ زنده نارنجی روشن تا قرمز و پس از بلوغ و تغذیه ، لکه های سیاه رنگ در طرفین جانبی بدن آن ظاهر می شود .

تخم

 

تخمها به رنگ قرمز خونی، بیضوی کشیده ، تقریباً به طول 125وعرض54 میکرون اند.

لارو

 

لارو دارای 3 جفت پا به رنگ قرمز روشن و به شکل بیضوی است. اپیستوزوما باریکتر از پودوزوما و به طول حدود 142 و عرض 108 میکرون می باشد . اولین و دومین جفت موهای پودوزومایی نخی شکل و سومین جفت بسیار بلند و کشیده و کنگره دار می باشد . موهای پشتی – مرکزی و اولین جفت موهای پشتی کناری ریز و یک دست می باشد . موی شانه ای و موهای پشتی – کناری ( 2 ، 3 ، 4 ،6 ) دندانه دار و تقریباً به یک اندازه و پنجمین موی پشتی – کناری تاژک مانند می باشد.

پوره سن 1

پوره سن یک دارای 4 جفت پا ، نسبتاً بزرگتر از لارو ، به طول 187 و عرض 140 میکرون می باشد . دارای نقوشی عرضی و موازی روی قسمت پوئوزوما بوده و از نظر رنگ تیره تر از لارو می باشد . شکل بدن بیضی پهن ، اپیستوزوما باریکتر از پودوزوما ، اولین و دومین موی پودوزومایی کوچک و ریز و سومین مو بسیار کشیده و کنگره دار می باشد . موهای پشتی – میانی و اولین موی پشتی – کناری ریز و سوزنی شکل و موهای شانه ای و دومین و ششمین موی کناری - پشتی تقریباً به یک اندازه ولی کوتاهتر از موهای 3 و 4     می باشد . موی 5 تاژک مانند و شلاقی شکل می باشد .

پوره سن 2

پوره سن دو بیضوی و پهن ، قسمت اپیستوزوما باریکتر از پودوزوما ، به طول 253 و عرض 173 میکرون می باشد . قسمت پشتی دارای نقوش عرضی و قسمت میانی دارای نقوش طولی در قسمت انتها می باشد .

ماده بالغ

 

پالپ ها سه یندی ، دومین بند با یک موی پشتی دندانه دار ، سومین بند با یک موی حسی انتهایی بلند و یک موی انتهایی کوتاه ، ران با موی داخلی نیزه ای ، زانو با دو موی نیزه ای و ساق پا با سه موی باریک است . پنجه با دو موی پشتی – انتهایی سوزنی شکل و همچنین دارای یک میله حسی ، ران با موهای خارجی نیزه ای ، زانوی III بدون مو ، صفحه روسترال در قسمت میانی و در حاشیه مضرس می باشد . پرپودوزوما کوچک ، سومین مو کوچک نیزه ای و کمی دندانه دار است . ناحیه پشتی هیستروزوما در طرفین ناحیه نیمه جانبی Sublateral دارای شیار نیمه جانبی است که در داخل آنها پوست به مقدار زیادی شبکه نامنظم دارد . ناحیه جلو پیش ران III با پروپودوزوما مجاور است . سه جفت از موهای پشتی – مرکزی هیستروزوما شانه ای و اولین جفت موهای پشتی هیستروزوما خیلی کوچک و مویی شکل و دندانه دار هستند .

نر بالغ

شبیه ماده است با این تفاوت که در قسمت پشتی جلوی بدن ، خطوط چین و چروک دار بیشتر در قسمت میانی – جانبی است ، سومین موی پشتی پروپودوزوما بلندتر ، طول بدن 219 میکرون و در پهن ترین قسمت 144 میکرون است .

 

خسارت

شدت خسارت این کنه بستگی به درجه حرارت و ارتفاع منطقه داشته و هرچه ارتفاع کمتر باشد مقدار جمعیت و میزان خسارت افزایش پیدا می کند . در باغاتی که در ارتفاع 1000 متری از سطح دریا قرار دارند ، میزان خسارت به ماتب شدیدتر از باغات کوهپایه و ارتفاعات می باشد .

علائم خسارت این کنه در اوایل فصل چندان محسوس نیست ، زمانی که هوا رو به گرمی می گذارد ، علائم ابتدایی به صورت نقاط رنگ پریده در روی برگ درختان انار ظاهر می گردند و به تدریج با افزایش تراکم جمعیت کنه ها ، حالت خشکیدگی بروز نموده و به تدریج برگها شروع به ریزش می نمایند . در بعضی از مواقع شدت خسارت آنقدر زیاد می باشد که برگها حتی قبل از شهریور ماه ریزش نموده و درختان بدون برگ می شوند و میوه ها به صورت خشکیده و نارس در روی سرشاخه های بدون برگ مشاهده می شود . در اواسط تابستان که جمعیت کنه در سرشاخه های درخت و روی برگها زیاد می گردد ، از فاصله قرمز رنگی در محل تجمع کنه ها دیده می شود .

پوست میوه ها در اثر تغذیه ، در ابتدا حالت پریدگی پیدا می کند و در نهایت به رنگ قهوه ای و خشکیده در می آید و پس از مدتی بطور کلی آب میوه خشک شده و
میوه ها کاملاً هسته ای و غیرقابل استفاده می شوند . خسارت این کنه گاهی مواقع نیز باعث ترک خوردگی میوه می گردد . از نظر حساسیت ارقام نیز هرچه رقم دارای پوست نازکتری باشد ، بیشتر مورد حمله این آفت قرار می گیرد . این کنه روی سطح زیرین برگهای گیاهان میزبان فعالیت داشته و آنها را به رنگ نقره ای و سپس
زنگ زده در می آورد .

زیست شناسی

 

زندگی این کنه در شرایط آزمایشگاهی در سه دمای ثابت 1 + 25 ، 1 + 30 و 1 + 35 درجه سانتیگراد ، 12 ساعت روشنایی و 5 + 60 درصد رطوبت نسبی با استفاده از روش تک برگی روی شاخه های کوچک انار به طول تقریبی 15 سانتیمتر مطالعه شده است . کنه های ماده در آزمایشگاه نیز مانند طبیعت تخمهای خود را به صورت انفرادی در امتداد رگبرگها و روی شاخه ها در محل اتصال دمبرگ به شاخه قرار می دهند . تعداد تخم های گذاشته شده در دماهای مختلف بین 6 تا 26 عدد دیده شده است .

 

پراکنش کنه قرمز پا کوتاه  انار از طریق درخت صورت می گیرد که به علت کاشتن درختان انار در فواصل نزدیک به یکدیگر و تماس شاخ و برگهای آنها با یکدیگر این امر به سهولت لنجام می گیرد . البته انتشار آن توسط باد هم امکان پذیر است .

 

مرحله لاروی

پس از تکمیل رشد جنین و قبل از خروج لارو ، تخمها ظاهری شفاف و برق پیدا می کنند . لارو به وسیله پاهای خود سوراخ هایی در اطراف تخم ایجاد می کند و با فشار وراده توسط پاهای جلویی و ناحیه گناتوزوما به پوسته تخم ، از طریق ایجاد شکاف عرضی از قسمت بالایی تخم خارج می شود ، زمان خروج لارو از تخم ، بسته به دما متغیر بوده و به طور متوسط حدود 35 دقیقه طول می کشد . لاروها بلافاصله بعد از خروج از تخم ، شروع به تغذیه از برگهای جوان و نازک انار می کنند . مدت تغذیه لاروها بین 1 تا 9 روز در درجه حرارت های مختلف متغیر است ، لاروها پس از تغذیه و تکمیل رشد مرحله ی استراحت لاروی ( استراحت اول ) می شوند . در این مدت کنه بی تحرک بوده و هیچگونه تغذیه ای ندارد . این مدت بین 5/1 تا 5/2 روز به طول می انجامد .

پوره سن یک

 

طول مدت فعالیت کنه در این مرحله در دمای 25 درجه سانتیگراد بین 2 تا 6 روز است که سپس وارد مرحله استراحت دوم می شود که در دمای 25 درجه سانتیگراد بین 1 تا 5/2 روز متغیر است . در این مرحله نیز تغذیه و تحرک متوقف گردیده و پاهای جلویی و پدی پالپ به طرف جلو و 2 جفت پاهای عقبی به طرف عقب کشیده     می شود . در این حالت کنه به سطح میزبان می چسبد . این حالت معمولاً در مکانهای امن مانند فرورفتگی های برگ و بیشتر کنار رگبرگ وسطی اتفاق می افتد . بعد از مدتی پوست کنه به رنگ بنفش متمایل به قرمز براق درآمده و حالت شیشه ای به خود می گیرد .

 سپس پوست اندازی آغاز می شود که در این مرحله پوست قدیمی از پهلو در طول بدنه کنه و معمولاً از سمت راست شکاف برداشته و کنه خود را به پهلو و عقب کشیده و از پوست قدیمی خود، جدا می شود .

 

پوره سن دو

ناحیه پشتی دارای نقوش عرضی در قسمت میانی و نقوش طولی در قسمت تحتانی می باشد . حالت نقوش به همان ترتیب موجود در پروتونمف می باشد . در این حالت کنه پس از تغذیه به مدت 4 تا 8 روز در دمای 25 درجه سانتیگراد وارد مرحله استراحت سوم می گردد و مدت استراحت در این دما 1 تا 5/2 روز طول می کشد .

مرحله بلوغ

بعد از سپری شدن در مرحله استراحت سوم ، کنه ای که از داخل پوسته خود خارج می شود فرد بالغ می شود . رنگ افراد ماده و نر ، قرمز خونی و از پوره ها کمی کمرنگ تر به نظر می رسند . کنه های بالغ عمدتاً ماده بوده و نسبت کنه های نر به ماده 1 به 20 است . کنه های ماده در غیاب کنه های نر به صورت بکرزایی
تولید مثل می کنند .

زمان مورد نیاز برای تکمیل سیکل زندگی شامل دوره جنینی ، دوره لاروی ، طول دوره پورگی سن یک و سن دو در دماهای        1 + 25 ، 1 + 30 ، 1 + 35 به ترتیب 5/28 ، 20 و 5/16 روز به طول می انجامد که در این زمان برای طی دوره تکاملی یک نسل که شامل سیکل زندگی به اضافه دوره قبل از تخم گذاری در کنه ماده بالغ می باشد ، در حرارتهای مختلف فوق الذکر به ترتیب عبارت از 32 ، 22 و 18 روز بود .  زمستان گذرانی این کنه ، به صورت ماده بالغ در زیر شکافها و زیر پوست درختان انار ، سرشاخه ها و محل اتصال شاخه ها به تنه درخت ، همچنین روی علف های هرز پای درختان و باقیمانده پاجوشهای سال قبل و نیز در روی قسمت طوقه درخت نزدیک سطح خاک به حالت بدون حرکت و مجتمع انجام می گیرد . این کنه دارای 7 تا 9 نسل در سال است .

روشهای کنترل

الف ) دشمنان طبیعی

یکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش جمعیت این کنه ، وجود شکارگرهای فراوان از حشرات و کنه ها در فون باغات انار است . باغات انار تقریباً یک میکروکلیمای دست نخورده می باشند و به علت اینکه کمتر عملیات مبارزه شیمیایی در آنها صورت می گیرد ، فون بسیار قوی از انواع بند پایان مفید را دارا می باشد که مهمترین آنها کنه های زیر هستند :

1-                 Amblydromella Kettanehi ( Dosse )

2-                 Paraseiulus Talbii  ( Athias – Henriot )

3-                 Anystis Baccarum

4-                 Allothrombium Shirazicum Zhang

5-                 Leptus Dubius ( Paoli )

6-                 Proctolaelaps Iongipils ( Chant )

7-                 Asca Sp

 

و طی بررسی های انجام شده مشخص شده است که به موازات افزایش تراکم جمعیت کنه قرمز پا کوتاه جمعیت این شکارگرها هم افزایش یافته و مانع افزایش جمعیت آفت می شوند .

ب ) شیمیایی

در صورت طغیان استفاده از کنه کش کلتان به میزان دو در هزار و نئورون به نسبت 5/1 در هزار توصیه می شود .

کنه انار و مو

Tenuipalpus Granati Sayed

( Acari : Tenuipalpidae )

 

مهمترین خصوصیت این گونه داشتن دو جفت موی خلفی در ناحیه شکمی پودوزما و یک جفت موی قدامی در همان ناحیه و فقط یک جفت موی میانی پشتی می باشد . به جز موی سوم پروپودوزما که بلند و نیزه مانند است بقیه موهای پشتی کوچک و مویی شکل    می باشند .

گیاهان میزبان

اینگونه انتشار جهانی دارد . تا کنون از مصر و جمهوری های شوروی سابق گزارش شده است . این کنه از روی درختان مو از خوزستان ، درختان پسته از رفسنجان و درختان آفریقای جنوبی جمع آوری شده است .

شکل شناسی

 

طول بدن ( بدون احتساب گناتوزوما ) 227 و عرض آن 136 میکرون است .

 پدیپالپ ها چهار بندی ، سومین بند دارای یک موی بلند مژکدار ، بند انتهایی با یک موی میله ای شکل مودار . صفحه روسترال دارای شکاف عمیق و لبه بلند ، چشمها به تعداد دو جفت ، طرفین جانبی پروپودوزوما دارای نقوش مخطط ، موهای پروپودوزومایی 3 جفت ، مژکدار و به ترتیب به طول 8 ، 13 و 36 میکرون ؛ موی شانه ای یک جفت و به طول 13 میکرون ، موهای جانبی 6 جفت ، طول موهای
 VI-I و V_i  به ترتیب 10 ، 13 ، 26 ، 21 و 16 ؛ طول موی II کوتاهتر از فاصله III-II ؛ برعکس موی III بلندتر از فاصله IV-II  ؛ هیسترزوما دارای یک جفت سوراخ است .

سطح شکمی پروپودوزوما دارای نقوش خطی ، ناحیه میانی شکمی دارای جفت و به طول 8 ، موی عقبی ناحیه پروپودوزوما 2 جفت ، داخلی 29 و بیرونی 26 میکرون ، صفحه شکمی دارای نقش خطی می باشد . صفحه جنسی و مخرج هر یک دارای دو جفت مو است که شکل تمام این موها ساده است .

پاها : چهار جفت با بندهای چین دار ؛ فرمول مویی بندهای پیش ران تا زانوی پاهای IV-I به قرار زیر است :

پیش ران 2 – 2- 1 – 1 ؛ پی ران 1 – 1- 1- 1  ؛ ران4- 4- 2- 1 ؛ زانو 2-2-0-0 اینگونه به T.Citrus Chaudhri خیلی شباهت دارد . اینگونه را می توان به وسیله صفات زیر از گوته های خیلی نزدیک و مشابه مشخص نمود :

1-  نداشتن مو روی زانوی III و IV .

2-  وجود نقوش خطی در سطح شکمی پروپودوزوما .

3- بلند بودن موهای عقبی ناحیه میانی شکل متاپودوزوما که از صفحه شکمی هم تجاوز می کند .

زیست شناسی

اینگونه در روی چین و چروک پوست انگور به سر می برد . در اواخر بهار کنه های زمستان گذران فعال شده و سپس تغذیه و تخم گذاری خود را آغاز می کنند . حداکثر جمعیت آفت در اواخر شهریور اتفاق می افتد . در رابطه به بیولوژی این کنه اطلاعات کافی در دسترس نمی باشد .

روشهای کنترل

در حال حاضر جمعیت این کنه در باغات انگور اقتصادی نمی باشد . آلودگی بیشتر در روی ارقام فخری و عسگری دیده می شود . به نظر می رسد رقم شاهانی به این آفت مقاوم باشد .