ازتوباکتر
ازتوباكتر يك باكتري آزادزي تثبيت كننده نيتروژن است كه انرژي مورد نياز خود را از تجزيه بقاياي گياهي و جانوري تأمين مي‌كند. دو پژوهشگر انگليسي ژني را در گياه Arabidopsis كشف كرده‌اند كه به ريشه‌ها اين توانايي را مي‌دهند كه براي پيدا كردن قطعه‌هاي سرشار از نيترات و نمك‌هاي آمونيوم، خاك را بچشد. فراورده‌ي اين ژن به ريشه‌ها امكان مي‌دهد به جاي جست و جوي تصادفي و پر هزينه، به سوي مواد غذايي رشد كنند. اين دو پژوهشگر براي شناسايي ژن‌هايي كه ممكن است در اين كار دخالت داشته باشند، جهش يافته‌هاي گوناگوني از رشادي را پرورش دادند تا سرانجام جهش يافته‌اي را پيدا كردند كه نمي‌توانست با توسعه‌ي ريشه‌هاي جانبي از ريشه‌هاي اصلي، به جست و جوي نيترات بپردازد. به اين ترتيب آنان ژني را كشف كردند كه براي شناسايي نيترات ضروري است.
توانايي سنتز اكسين و هورمون‌هاي محرك رشد، انواع ويتامين‌ها به خصوص ويتامين‌هاي گروه B، انواع اسيدهاي آمينه، سنتز مواد ضد قارچي براي مقابله با عوامل بيماريزاي قارچي همانند فوزاريوم، اسكلروتيوم در ريزوكتونياسولاني و … از امتيازات اضافي اين باكتري به شمار مي‌رود. اين ميكروارگانيسم در بسياري از كشورهاي جهان همانند برزيل، هند، روسيه و غيره به عنوان كود بيولوژيك كه ازتوباكترين ناميده مي‌شود براي افزايش كميت و كيفيت بسياري از محصولات كشاورزي همانند غلات، صيفي‌جات و سبزيجات مورد مصرف دارد.
يكي ديگر از موارد استفاده اين باكتري مفيد كه امروزه مورد علاقه بسياري از دانشمندان مي‌باشد نقش اين باكتري در كاهش آلودگي محيط زيست مي‌باشد كه در زير به صورت خلاصه به چندين مورد اشاره مي‌شود.
نقش ازتوباكتر براي خارج نمودن عناصر سنگين:
امروزه به منظور خارج نمودن عناصر سنگين (همانند كادميم و سرب) از فاضلابهاي كشاورزي و صنعتي استفاده از تكنولوژي ميكروبي به خصوص گونه‌هاي مختلف ازتوباكتر مورد توجه مي‌باشد كه از نظر اقتصادي و زيست محيطي راهكار مناسبي مي‌باشد. بيوماس و پلي مرهاي ميكروبي نقش مؤثري در خارج كردن فلزات سنگين از فاضلابها دارند. هنگامي كه ازتوباكتر به فاضلابها اضافه مي‌گردد اين باكتري با توليد انواع پلي ساكاريدها كپسول مانند و اگزوپلي ساكاريدهاي سبب خارج شدن ميزان قابل توجهي از عناصر سنگين و مضر همانند سرب، نيكل، كادميوم و … مي‌گردد. به عنوان مثال در تحقيقي در ايتاليا انجام گرفت 6 ليتر از فاضلاب رقيق شده كه حاوي 5 درصد مواد آلي بود با ازتوباكتر وينلاندي در دماي oC30 تلقيح شد پس از 2 هفته بيوماس ميكروبي به وسيله دستگاه سانتريوفوژ جدا گرديد و پلي ساكاريدهاي توليد شده توسط ازتوباكتر نيز عصاره گيري و ارزيابي گرديد. اين پلي ساكاريدها و اگزوپلي ساكاريدها به وسيله غشاء الكلي پلي ونيل بدام انداخته شدند. پلي ساكاريدها عناصر كادميم و سرب را از محلول فاضلاب خارج ساخته بودند. البته نكته قابل توجهي اين مي‌باشد كه ميزان سرب خارج شده از محلول فاضلاب به پ.هاش محلول وابسته مي‌باشد بدين صورت كه در پ.هاش 5/4 راندمان خارج ساختن سرب از محلول فاضلاب ازpH 5/6 بيشتر مي‌باشد. در حاليكه پ.هاش محلول راندمان خارج ساختن سرب از محلول تأثير چنداني ندارد