دستورالعمل اصلاح واحياء باغات  مركبات

درسال1389

تهيه و تنظيم:

گروه ميوه هاي نيمه گرمسيري

مقدمه 

افزايش قابليت هاي توليد و بهره وري بهتر ازنهاده ها، زمان، نيروي كار، زمين و سرمايه و نيل به محصول با عملكردهاي بالاتر، توليد محصول سالم و ارگانيك ، كاهش استفاده از سموم در باغات و در نهايت كاهش هزينه‌هاي توليد از اهداف برنامه مركبات مي باشد .

طبق آمارنامه سال 1387 ميانگين عملكرد مركبات كشور 16700كيلوگرم در هكتار است اما با مديريت صحيح و اجراي صحيح دستورالعمل در باغها مي‌توان به عملكرد حداقل 22000كيلوگرم درهكتار دست يافت.

 بهره‌برداري بهينه از اراضي موجود و بكارگيري صحيح و به موقع نهاده‌ها با برنامه‌ريزي اصولي و فني كاشت، داشت ، برداشت و بكارگيري يافته‌هاي جديد تحقيقاتي و مديريت صحيح باغ مي‌تواند بخش اعظمي از مشكلات و محدوديتهاي موجود جهت دسترسي به توليد و عملكرد بالاتر را برطرف نمايد.

اهداف :

1- افزايش عملكرد ،بهبودكيفيت وبازارپسندي محصول مركبات

2- جلوگيري ازمهاجرت باغداران وحفظ اشتغال موجود

3- افزايش ميزان صادرات مركبات

4- افزايش توليد مركبات كشور

  5-استفاده بهينه از سرمايه گذاري موجود وافزايش ميزان بهره وري از نهاده هاي كشاورزي ) امروزه عصر جديد را عصر بهره وري مي دانند نه عصر استفاده حداكثر از نهاده هاي موجود(

 

محل اجراء:

    استانهاي مازندران – فارس – هرمزگان – خوزستان – سيستان وبلوچستان – بوشهر – گيلان – گلستان – كهگيلويه وبويراحمد- لرستان – كرمان – جيرفت وكهنوج – ايلام – كرمانشاه-يزد.

 

 

 

 

 

 

 

اصلاح سيستم آبياري(بازسازي انهار‍،ايجاد بانكت وتشتك و....):

آبیاری صحیح از اصول و فاکتورهای مهم و اساسی در تولید مرکبات است. مصرف آب با عواملي مانند بافت خاك، حرارت، ميزان تبخير و مراحل مختلف رويشي و زايشي بستگي دارد. کمبود آب کندی رشد رویشی، کوچک شدن میوه و نتیجتاً کاهش شدید عملکرد و پائین آمدن کیفیت میوه را به همراه خواهد داشت . از طرفی آب و رطوبت اضافی در محیط ریشه باعث کمبود و کاهش شدید میزان اکسیژن شده و به درختان مرکبات خسارت می زندكه استاندارد كيفي آب براي آبياري مركبات در جدول ذيل آورده شده است.

استاندارد كيفي آب براي آبياري مركبات

كيفيت

واحد شوري

310× EC

واحد SAR

كلر

Meq/lit

سديم

ppm

بر

ppm

مناسب تحت هر شرايط

75/0≤

كمتر از 4

كمتر از 140

-

كمتر از 5/.

پايين تر از استاندارد
( قابل استفاده در بعضي شرايط )

2- 75/0

10-4

350-140

-

1-5/0

غيرقابل استفاده

بيشتر از 2

بيشتر از 10

بيشتر از 350

بيشتر از 350

بيشتر از1

SAR = نسبت جذب سدیم            PPm = قسمت در میلیون             Meq/L = میلی اکی والان در لیتر

درباغات با روش آبياري قطره اي ،مجموعه سيستم آبياري مورد بازديدقرار گرفته  وعيوب احتمالي ناشي از طراحي واجراي ناصحيح وغير اصولي سيستم هاي آبياري رفع گرديده وعيوبي نظير پارگي وتركيدگي لوله ها ،خرابي شيرها وگرفتگي قطره چگان ها مرمت شده و يا با افزودن تعداد قطره چكان ها وساير ملزومات تكميل خواهدشد  كه باعث كاهش تلفات آب وتوزيع مناسب آب و نتيجتا" ميزان آب مصرفي كاهش خواهد يافت .

بازسازي انهار: در روش هاي سنتي ، كف  نهر هاي اصلي وفرعي، سيماني شده و با ايجاد تشتك در سايه انداز درخت از تماس مستقيم طوقه با آب جلو گيري بعمل مي آيد.

آبياري در غروب وصبح زود انجام شود.

مديريت خاك وعلف هاي هرز( شخم،روتيواتور،تراس بندي، اصلاح بافت خاك، حذف علف هرز و...):

بهترین خاک برای پرورش مرکبات خاکهای شنی لومی می باشد.روی هم رفته خاکهای سبک با حاصلخیزی کم به خاکهای سنگین با حاصلخیزی زیاد ارجح است.در مناطق با بافت سبک ، اصلاح خاک با افزودن مواد آلی صورت گیرد. در مناطق با بافت سنگین وپر باران ، اصلاح خاک با استفاده از ماسه و کاشت نهال در ارتفاع30 سانتیمتری از سطح زمین (بعد از نشست خاک) و ایجاد زهکش مناسب جهت خروج آبهای اضافی صورت گیرد.

در مناطق کوهپایه ای، به منظور جلوگیری از فرسایش خاک،جمع آوري ،هدايت وحفظ آب، تراس بندی و سپس کاشت نهال انجام شود.

براي حفظ رطوبت خاك وافزايش ظرفيت نگهداشت آب در خاك لازم است از كود هاي حيواني پوسيده ومواد آلي مناسب استفاده شود.

براي جلو گيري از تبخير از سطح خاك بهتر است از مالچ هاي طبيعي (علف هاي بريده شده وكاه وكلش و.... )ومصنوعي استفاده شود.

شخم و روتيواتور : مرکبات بر خلاف بیشتر درختان به خاکهای عمیق احتیاج ندارد چون که ریشه های موئین آن اکثراً در سطح خاک بوده و بیشتر مواد غذائی مورد احتیاج خود را ازاین سطح جذب می نماید بنابراین مرکبات را در خاکهای با عمق 150-120 سانتیمتر می توان کشت نمود.بر اين اساس براي اجتناب از صدمه ديدن ريشه ها از زدن شخم عميق بايستي اجتناب كرد

ايجاد زهكش : در مناطق پر باران وجود زهکش در خاکهایی که برای کشت مرکبات در نظر گرفته می شود یکی از عوامل بزرگ موفقیت در پرورش مرکبات به شمار می رود. نبود زهکش باعث می شود که آب به خوبی از محیط ریشه خارج نشده و باعث خفگی و پوسیدگی ریشه گردد.

مبارزه با علفهاي هرز

 

 

نوع علف هرز

پهن برگهای دائمی نظير کنگروحشی، پیچک صحرایی، بارهنگ، تمشک، گزنه، پنیرک، و... باریک برگهای دائمی نظیر مرغ، اويارسلام، نی ، آقطی و ....

پهن برگهای یکساله نظیر تاج خروس وحشی،  هفت بند، خرفه، گندمک و ...باریک برگهای یکساله نظیر دم روباهی کشیده، پنجه مرغی ، سوروف ، چسبک و ....

 

مبازره مکانیکی

روتیواتورزدن، علف تراشی ، وجین دستی ، شخم زدن بین خطوط کاشت در پائیز و زمستان و کشت شبدر در شهریور ماه

روتیواتور زدن، علف تراشی، وجین دستی، شخم زدن ، کشت شبدر در شهریور ماه

 

مبارزه شیمیایی

 

مقدار، نوع سم و زمان مناسب

استفاده از علف کش گلایفوزیت یا رانداپ در دو نوبت در اواخر بهار و اوایل پاییز به نسبت 10-7 در هزار زمانی که پوشش گیاهی به ارتفاع رشدی مناسب و قبل از گلدهی رسیده باشد.

استفاده از علف کش گراماکسون یا پاراکوات با نسبت    5-3 در هزار در فصول بهار و پائیز زمانی که پوشش گیاهی به ارتفاع 30-20 سانتیمتری رسیده باشد.

 

اصلاح تراكم و حذف ارقام نامرغوب، واكاري وجوان سازي باغات: