باغبان  باشی

اصلاح تراكم و حذف ارقام نامرغوب، واكاري وجوان سازي باغات:

اهميت اين موضوع از نظر امكان عملیات مكانيزاسیون و بهبود جريان هوا و نور بين درختان است. براساس توصيه هاي فني، فواصل مناسب بر حسب گونه مطابق جدول زیر می باشد .

درختهايي كه خارج از سيستم رديفي كاشت بوده و درختان نامرغوب ، غيراقتصادي ،بيمارو ضعيف از باغ خارج و با ارقام مرغوب جايگزين مي گردد.. لازم است ضمن قطع اندامهاي هوايي و ريشه كني كامل آنها به بيرون از باغ منتقل شده وسوزانده شود.همچنين به منظور مبارزه با بيماري هاي قرنطينه اي (تريستيزاي مركبات در شمال و جاروي جادوگر در جنوب و يا درختان آلوده به بيماري استابورن) اين گونه درختان ريشه كني و با ارقام مرغوب وسالم بعد از ضدعفوني خاك  جايگزين مي گردند.

اصلاح و تربيت درختان (هرس  ، حذف پاجوش ها  وشاخه هاي خشكيده ،سربرداري وامحاءبقاياي باقيمانده در كف باغ....):

انجام هرس فرم:هرس فرم درختان مرکبات بايد بصورتي باشد که امكان نفوذ نور و هوا درون تاج فراهم گردد هرس فرم مرکبات بصورت تك تنه مي باشد و بايستي در ارتفاع 100-80 سانتیمتر بالای سطح خاک سربرداری انجام و 4-3 انشعاب را كه با تنه اصلي درخت زاويه 45 تا 60 درجه داشته باشد در چهار جهت و به فاصله ارتفاعي 15 سانتيمتر از هم انتخاب و نگهداشته شود. اولین انشعابات در ارتفاع 60 سانتیمتری از سطح زمین باشدبا فرم دهي مناسب درخت از تماس ميوه با خاك كه در انتقال قارچهاي مولد پوسیدگی قهوه ای موثرند جلوگيري گردد.

انجام هرس اصلاحي: نكته قابل توجه در هرس اصلاحي ساليانه ، هرس شاخه هاي پاييني و جلوگيري از تماس اين شاخه ها و ميوه هاي روي آنها با خاك است ضمن آنكه هرس و حذف شاخه های خشکیده، آفت زده و نرکها و حذف تنه جوش ها نيز در هر سال بايد انجام شود.

به منظور جلوگيري ازهدر رفت آب و تبخير وتعرق اضافي لازم است نرك ها و شاخه هاي زايد درختان حذف شود.

هرس جوان سازي:انجام عملیات هرس برای درختان بالای 20 سال در انشعابات اصلی درخت.

بهترین زمان هرس، اسفند ماه است .

بقاياي باقيمانده حاصل ازهرس را با استفاده ازسرشاخه خرد كن پس از پوسيدن مي توان به خاك افزود.

تغذيه (انجام آزمون خاك وبرگ وحفر پروفيل و تعيين نيازهاي  تغذيه اي ، استفاده از كود هاي حيواني ،آلي وزيستي جهت اصلاح فيزيكي وشيميائي خاك ،كود دهي شيميائي به روش خاكي ومحلول پاشي):

تامين نياز غذائي گياه به كودهاي ماكرو، ميكرو و همچنين كودهاي آلي بويژه كودهاي دامي پوسيده از طريق انجام آزمونهاي خاك و برگ و توجه به حدود بحراني عناصر غذايي در برگ و خاك و توصيه هاي كودي براساس آن الزامي است. اين موضوع به ويژه با توجه به تاثير كمبود مواد غذايي دراستحکام بافت میوه و خاصیت انبار مانی وافزایش مقاومت درختان به بیماری ها داراي اهميت است.

نمونه برگ از برگهای 4 الی 7 ماهه شاخه های غیر بارور برداشت می شود. نمونه خاک را 4 ماه قبل از کود دهی تهیه می کنیم یعنی حدوداً از شهریور تا آذر ولی بهترین زمان پس از برداشت میوه است .

 روش مصرف عناصر غذايي در باغات مرکبات روش چالكود و يا با استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار مي باشد در روش چالکود بايستي عناصر غذايي به همراه كود هاي آلي در عمق تراكم ريشه و در انتهاي سايه انداز درخت قرارداده شود.

به منظور تكميل تغذيه از طريق خاك، انجام محلول پاشي با كود كامل ميكرو به نسبت 2تا 5 در هزار(بسته به توصیه شرکت سازنده) در سه نوبت قبل ازگلدهی و پس از تشکیل میوه و شروع حجیم شدن میوه ضروري است.

براي كمبودهاي بحراني در طي فصل رشد، محلولپاشي عناصر مورد نياز بر اساس نتايج آزمون برگ توصيه ميگردد.

مبارزه با آفات وبيماري ها(امحاء درختان آلوده به بیماری ویروسی تریستیزا، جاروک) و....:

مبارزه با بیماری ها، آفات و علفهاي هرز :

برخي از مهمترين بیماری ها وآفاتی كه بطور مستقيم يا غير مستقيم در تولید غیر بهداشتی محصول و افزايش ضایعات  موثرند بشرح زير مي باشند :

پوسیدگی قهوه ای میوه مرکبات

مبارزه مکانیکی: هرس شاخه های پایین درختان تا ارتفاع 45 سانتیمتری از سطح خاک، کنترل علف هرز سطح باغ و پای درختان مرکبات و جلوگیری از ماندابی شدن سطح خاک با ایجاد زهکش مناسب .

بیماری های قارچی پس از برداشت میوه مرکبات

 مبارزه مکانیکی: چیدن میوه با قيچی مخصوص برداشت، جلوگیری از زخمی شدن میوه در زمان برداشت و حمل به انبارو جمع آوری میوه در زمانی که سطح میوه ها خشک باشند. استفاده از انبارهای خنک و با تهویه مناسب جهت نگهداری میوه با دمای مناسب.

بیماریهای ویروسی،شبه ویروسی و مایکوپلاسمایی

مبارزه مکانیکی: تهیه بذر و پیوندک از منابع مطمئن و سالم، حذف و امحاءدرختان آلوده و مشكوک، استفاده از نهال های سالم و گواهی شده در احداث باغ.

بيماريهاي ويروئيدي و اگزوكورتيس

مبارزه مکانیکی: ضدعفونی ادوات باغبانی با وایتكس ویا محلول هیپوکلریت سدیم به نسبت 10- 5 درصد استفاده از منابع پیوندک سالم و مطمئن و حذف درختان آلوده مخصوصاً در پایه های حساس سه برگچه ای، نظير پونسيروس و سيترنج.

آنتراکنوز

مبارزه مکانیکی: حذف شاخه های خشک، برگها و میوه های آلوده ریخته شده در پای درخت.

-مبارزه با آفات

جهت جلوگيري از خسارت به ريشه ها و درختان ،لوله هاي آبياري وهدر رفت آب در مناطق گرم وخشك مديريت كنترل آفت موش ضروري است

ايجاد باد شكن وپوشش تنه براي پيشگيري از خسارت جوندگان، سرما زدگي وآفتاب سوختگي:

با توجه به وزش بادهای گرم توأم با گرد وخاک بخصوص در فصل تابستان و پائیز در بعضی مناطق مرکبات خیزوباد هاي سرد در ديگر مناطق مركبات كاري شده، استفاده از بادشکن در باغهای مرکبات لازم و ضروری است . وزش باد خسارت زیادی ببار می آورد که از جمله ریزش میوه در اثر تبخیر و کاهش شدید رطوبت، شکسته شدن شاخه ها و پاره و خال دار شدن برگها از اهم آنها است. کاهش رطوبت به طور ناگهانی در اثر وزش شدید باد در زمان گل دهی و دوره رشد میوه در ریزش گل و میوه و در نتیجه کاهش عملکرد تأثیر زیادی دارد.از سرو زربين وكاج به عنوان باد شكن استفاده مي گردد.

در مناطقي كه احتمال سرمازدگي زمستانه وجود دارد نهال ها پوشش داده مي شوند و در مناطقي كه خطر آفتاب سوختگي تابستانه وجود دارد نيز اين عمليات انجام مي پذيرد.